Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 22-03-2024 11:35

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Stanisław
Nazwisko: Januszczyk
Miejsce urodzenia: Brzeziny pow. Białystok
Data urodzenia: 15-12-1925
Imię ojca: Józef
Imię matki: Janina
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Stanisław Januszczyk (ur. w grudniu 1925) od roku 1942 był członkiem konspiracyjnej placówki i żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych na terenie gm. Trzcianne, a następnie (od maja 1945) żołnierzem antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) na terenach powiatów: Mońki / Białystok, Łomża i Pisz (do października 1950). Nosił pseudonim "Dąb". Od maja 1950 Stanisław Januszczyk walczył zbrojnie z komunistycznymi okupantami kraju w szeregach partyzanckiego oddziału NZW pod dowództwem ppor. Stanisława Grabowskiego pseud. "Wiarus". Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" figuruje w aktach i zapisach ewidencyjnych oraz w kartotekach UB z PUBP Białystok, WUBP w Białymstoku i WUBP w Olsztynie z lat 1947-1951. Zapisano w nich między innymi, że ww. należał do "nielegalnej organizacji NSZ" i następnie do NZW, a w latach 1945-1946 jego "bezpośrednim dowódcą" był żołnierz NZW o pseud. "Jodła". Zapisano także, że Stanisław Januszczyk "ujawnił się dn. 15 IV 1947 r. przed Komisją Amnestyjną w Zambrowie jako członek NSZ". W kartotece MBP/MSW zanotowano, że Stanisław Januszczyk "w latach 1948-1949 był członkiem bandy >Wiarusa<", a w kartotece WUBP w Białymstoku, że ww. partyzant „dn. 18.10.1950 r. we wsi Brzeziny gm. Trzcianne pow. Białystok został zabity (...) w czasie akcji prowadzonej przez UB, MO i KBW” (tj. w czasie obławy grupy operacyjnej UB-KBW na kilku partyzantów NZW). W tej obławie, przeprowadzonej na terenie gminy Trzcianne w dniach 17-20 października 1950, został także zabity Henryk Duchnowski pseud. „Wróbel”, a ranny w walce Bronisław Supiński pseud. "Brzeziniak" został ujęty i skazany na dożywotnie więzienie. Wpis na podstawie zapisów ewidencyjno-kartotecznych.
Stanisław Januszczyk figuruje wraz ze stu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach operacyjnych UB z PUBP Łomża oraz WUBP i PUBP w Białymstoku z lat 1947-1953 zarejestrowanych w styczniu 1950 jako "Sprawa Agenturalnego Opracowania". Sprawa ta dot. zaplanowanego rozpracowania i likwidacji zbrojnego oddziału NZW pod dowództwem ppor. Stanisława Grabowskiego pseud. "Wiarus", w tym 4-osobowej grupy partyzantów dowodzonej w roku 1950 przez Bronisława Supińskiego, w szeregach której walczył z komunistycznymi okupantami kraju także Stanisław Januszczyk. Akta te zawierają m.in. plany operacyjne UB, meldunki i raporty kilku jednostek UB i MO (w tym obszerny raport naczelnika Wydz. III WUBP w Białymstoku z dn. 15.10.1950 dot. m.in. grupy Bronisława Supińskiego i Stanisława Januszczyka), charakterystykę i spisy członków i współpracowników oddziału "Wiarusa" oraz doniesienia tajnych informatorów UB. Stanisław Januszczyk figuruje m.in. w telefonogramie UB z dn. 18.10.1950 z godz. 22.20 - meldującym o zabiciu tego dnia ww. partyzanta we wsi Brzeziny pow. Mońki. IPN Bi 011/22 t. 4 (161/IV/E).
Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" figuruje wraz z dwustu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) w aktach KW MO w Białymstoku z roku 1973-1979 zatytułowanych "Kwestionariusze osobowe i karty na czyny przestępcze do charakterystyki nr 55". To opracowanie SB dot. partyzanckich oddziałów i konspiracyjnych struktur NSZ podległych Komendzie Powiatu Białystok NSZ krypt. "XIII/7" - działających w latach 1944-1945. W kwestionariuszu dot. Stanisława Januszczyka pseudonim "Dąb" zapisano między innymi, że ww. to "od 1942 r. do kwietnia 1945 członek NSZ na terenie gminy Trzcianne pow. Białystok (...). W maju 1945 r. został członkiem nielegalnej org. NZW (..)". IPN Bi 019/86 (2/36).
Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" figuruje wraz z dwustu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach KW MO w Białymstoku z lat 1973-1979 zatytułowanych "Kwestionariusze osobowe do charakterystyki nr 47". To opracowanie SB dot. partyzanckich oddziałów i konspiracyjnych struktur NZW podległych Komendzie Powiatu Białystok NZW - działających w latach 1945-1947. W kwestionariuszu dot. Stanisława Januszczyka pseudonim "Dąb" zapisano między innymi, że ww. to od roku 1942 "szeregowy członek konspiracyjnej organizacji NSZ" i następnie NZW. W NZW "od maja 1945 r. do kwietnia 1947 (...). Jego dowódcą był >Jodła<". Zanotowano, że Stanisław Januszczyk będąc w szeregach NZW "posiadał broń - karabin systemu >Mauser< (...)". IPN Bi 019/87 t. 3 (2/37).
Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" figuruje wraz ze stu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach KW MO w Olsztynie z lat 1984-1989 zatytułowanych "Charakterystyka nr 44". To opracowanie SB dot. partyzanckich oddziałów i konspiracyjnych struktur NZW podległych Komendzie Okręgu NZW krypt. "Bałtyk" - działających w latach 1945-1947 na terenach pow. Pisz i powiatów okolicznych. W kwestionariuszu dot. Stanisława Januszczyka pseudonim "Dąb" zapisano między innymi, że "ww. był członkiem NZW na terenie powiatu Białystok. Pod koniec 1945 r. w obawie przed aresztowaniem przeniósł się na teren pow. Pisz. Nawiązał kontakty z członkami NZW. Organizacyjnie podlegał pod Komendę Powiatu NZW Łomża (...)". IPN Bi 065/52 (831/IV), IPN Bi 087/425/D (831/4) mikrofilm.
Stanisław Januszczyk pseud. "Dąb" występuje wraz z dwustu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach Wydz. "C" WUSW w Olsztynie z roku 1984 zatytułowanych "Kwestionariusze osobowe do charakterystyki nr 159". To opracowanie olsztyńskiej SB dot. zbrojnych oddziałów i struktur NZW podległych Komendzie Powiatowej NZW krypt. "Łaba" - walczących z komunistycznymi okupantami kraju w latach 1945-1947 na terenach powiatów Łomża i Pisz. W kwestionariuszu dot. Stanisława Januszczyka pseudonim "Dąb" zapisano między innymi, że "ww. w latach 1945-1947 był członkiem NZW na terenie m. Brzeziny gmina Trzcianna pow. Białystok oraz [na terenach powiatów] Łomża i Pisz woj. Olsztyn. Brał udział w napadach terrorystyczno-rabunkowych. Ujawnił się dn. 15.04.1947 r. w PUBP Białystok zdając KB >Mauzer< nr 7783 (..)". IPN Bi 065/8 t. 2 (779/IV), IPN Bi 087/374/D (779/4) mikrofilm.
Stanisław Januszczyk pseud. "Dąb" występuje wraz ze stu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach Biura "C" MSW z roku 1984 zatytułowanych "Charakterystyka nr 159". To opracowanie SB z WUSW w Olsztynie dot. zbrojnych oddziałów i struktur NZW podległych Komendzie Powiatowej NZW krypt. "Łaba" - walczących z komunistycznymi władzami w latach 1945-1947 na terenach powiatów Łomża, Wysokie Mazowieckie i Pisz. Stanisław Januszczyk pseud. "Dąb" występuje między innymi w zapisach kilku "kart na czyn przestępczy" - dot. poszczególnych zbrojnych akcji partyzantów NZW. IPN BU 0182/147 (159/1) t. 1.
Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" figuruje wraz z kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) w aktach KW MO w Białymstoku z roku 1976 zatytułowanych "Charakterystyka nr 13". To opracowanie SB dot. partyzanckiego oddziału NZW pod dowództwem ppor. Stanisława Grabowskiego pseud. "Wiarus"/ "Szalony" i następnie (od końca marca 1952) pod dowództwem chor. Kazimierza Wieczorkiewicza „Ordona” - działającego od maja 1947 do grudnia 1952 na terenach powiatów Łomża, Białystok i Wysokie Mazowieckie. Zapisano między innymi (na str. 32 w t. 1), że Stanisław Januszczyk pseudonim "Dąb" "do organizacji NSZ wstąpił w 1942 r. Zawerbowany został przez Ostrowskiego Ignacego ps. >Dąbrowa< (..) W 1945 r. przeszedł do NZW (..) W maju 1950 r. nawiązał kontakt z Supińskim Bronisławem i Grodzkim Franciszkiem i zorganizowali samodzielną grupę bandycką (..)", jednak wkrótce "podporządkowali się rozkazom >Wiarusa<". Zanotowano, że Stanisław Januszczyk "Dnia 19 X 1950 r. w czasie prowadzonej operacji [grupy operacyjnej UB i KBW] we wsi Brzeziny gmina Trzcianne został zabity przy stawianiu oporu". IPN Bi 019/7 (1/7) t. 1-3.
.