Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 29-04-2024 09:15

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Jan
Nazwisko: Rąba
Miejsce urodzenia: Dankowice
Data urodzenia: 25-06-1939
Imię ojca: Stanisław
Imię matki: Franciszka
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Jan Rąba występuje w materiałach Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. „Barbara” zarejestrowanej w ewidencji operacyjnej 02.09.1980 pod nr. rej. KA 45324 i prowadzonej przez Grupę Operacyjną w Tychach Wydziału III „A” KW MO Katowice. Sprawa została założona w związku z informacją dotyczącą strajku, który rozpoczął się 02.09.1980 na terenie Kopalni Węgla Kamiennego „Brzeszcze” w Brzeszczach jako wyraz solidarności ze strajkującymi górnikami z Rybnickiego Okręgu Węglowego i „robotnikami wybrzeża”. Na czele protestujących stanął Komitet Strajkowy, który przedstawił szereg postulatów dotyczących spraw organizacyjnych zakładu, spraw socjalnych oraz postulat utworzenia wolnych związków zawodowych. Strajk zakończono 03.09.1980 po podpisaniu przez Komisję Rządową porozumienia ze strajkującymi górnikami. Celem SOS krypt. „Barbara” było ustalenie inspiratorów protestu oraz kontrola operacyjna sytuacji w kopalni. Jan Rąba występuje w aktach sprawy, w związku z informacją, iż uczestniczył w pracy Komitetu Strajkowego oraz został członkiem Zakładowej Komisji Robotniczej NSZZ „Solidarność” przy KWK „Brzeszcze”. SOS krypt. „Barbara” zakończono 05.11.1980. W dniu 15.12.1980 materiały sprawy zarchiwizowano w Wydziale „C” KW MO Katowice pod sygn. 37846/II. IPN Ka 036/1671 (37846/II).
Jan Rąba został zarejestrowany w ewidencji operacyjnej 18.11.1980 pod nr. rej. KA 45817 w kategorii „zainteresowanie operacyjne” (ZO). W dniu 11.03.1982 zmieniono kategorię rejestracji i objęto ww. kontrolą w ramach prowadzonej od 05.01.1982 pod nr. rej. KA 47700 Sprawy Operacyjnego Rozpracowania (SOR) krypt. „Barbara”. Sprawa prowadzona przez Wydział V KW MO Katowice, a następnie Grupę Operacyjną w Tychach Wydziału V-2 KW MO Katowice, została założona na podstawie informacji dotyczącej strajku okupacyjnego, który 15.12.1981 rozpoczął się na terenie KWK „Brzeszcze”. Protestujący górnicy domagali się zniesienia stanu wojennego, zwolnienia internowanych oraz przywrócenia swobód obywatelskich. Celem SOR krypt. „Barbara” było ustalenie inspiratorów protestu oraz osób biorących aktywny udział w strajku. Jan Rąba, który wszedł w skład Komitetu Strajkowego został zatrzymany, oskarżony o przestępstwo z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu o stanie wojennym i 13.01.1982 tymczasowo aresztowany. Sprawę zakończono 21.05.1982. Za aktywny udział w strajku zwolniono 22 osoby, a 14 przesunięto na niższe stanowisko. Główni inspiratorzy protestu w tym Jan Rąba, zostali skazani na kary pozbawienia wolności od 3 lat do 4 lat i 6 mies. W dniu 11.06.1982 materiały sprawy zarchiwizowano Wydziale „C” KW MO Katowice pod sygn. 38602/II. IPN Ka 036/2382 t. 3 (38602/II).
Akta internowania Jana Rąby, jednego z inicjatorów i organizatorów strajku okupacyjnego w KWK „Brzeszcze” w dn. 15.12.1981. Ww., który jako członek Komitetu Strajkowego brał udział „w redagowaniu postulatów skierowanych do dyrektora i komisarza wojskowego” został zatrzymany na podstawie decyzji nr KA-24/82 o internowaniu i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu. W dniu 13.01.1982 ww. przekazano do KW MO Katowice i tymczasowo aresztowano. Materiały sprawy zostały zarchiwizowane w Wydziale „C” KW MO Katowice pod sygn. 38602/II. IPN Ka 036/2382 t. 1 (38602/II).
Akta internowanego zawierają dokumenty wytworzone w związku z internowaniem Jana Rąby, który został zatrzymany na podstawie decyzji nr KA-24/82 jako organizator strajku okupacyjnego w KWK „Brzeszcze”. W okresie od 08.01.1982 do 13.01.1982 przebywał w Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu. W dniu 13.01.1982 ww. został przekazany do dyspozycji Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Gliwicach prowadzącej śledztwo sygn. akt Pg Śl-II-11/82 i osadzony w Areszcie KW MO w Katowicach. Akta o sygn. IPN Ka 42/642 to karta depozytowa ww. IPN Ka 43/86 (2/82), IPN Ka 42/642 (2/82).
Jan Rąba występuje w aktach kontrolno-śledczych postępowania przygotowawczego RSD 1/82 prowadzonego przez Wydział Śledczy KW MO Katowice pod nadzorem Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Gliwicach (sygn. akt Pg. Śl-II-11/82). Postępowanie zostało wszczęte 12.01.1982 w sprawie zorganizowania i kierowania strajkiem okupacyjnym w Kopalni Węgla Kamiennego „Brzeszcze” w Brzeszczach i prowadzone było w trybie doraźnym. W ramach prowadzonych czynności Jan Rąba został przesłuchany i obwiniony o to, że „w dniach 15-17.12.1981 na dole zmilitaryzowanej KWK >Brzeszcze< wbrew postanowieniom dekretu o stanie wojennym (…) nie odstąpił od działalności w ramach NSZZ >Solidarność< oraz uczestniczył w organizowaniu i kierowaniu strajkiem w ten sposób, że nakłaniał górników do akcji strajkowej, organizował łączność pomiędzy grupami strajkujących (…) oraz redagował i ogłaszał przez urządzenia nagłaśniające komunikaty informacyjne”, tj. z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu o stanie wojennym. W dniu 13.01.1982 ww. tymczasowo aresztowano. Czynności w sprawie zakończono 23.01.1982 aktem oskarżenia. W dniu 30.04.1984 materiały sprawy zostały zarchiwizowane w Wydziale „C” WUSW Katowice pod sygn. 9332/III. IPN Ka 029/696 (9332/III), IPN Ka 064/143 (209/Śl).
Akta sądowe Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu (sygn. akt SoW 97/82), który 17.02.1982 na sesji wyjazdowej w Katowicach uznał Jana Rąbę za winnego zarzucanych aktem oskarżenia czynów. Ww. został skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz karę dodatkową pozbawienia praw publicznych na 3 lata. Na poczet orzeczonej kary zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 04.01.1982. Postanowieniem z dn. 24.11.1982 Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu udzielił Janowi Rąbie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności na okres 6 m-cy. Uchwałą nr PU-1111-54/83 z dn. 25.05.1983 Rada Państwa skorzystała z prawa łaski przez warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia wolności z wyznaczeniem okresu próby na 4 lata. W dniu 29.07.1983 Sąd SOW (sygn. SoW 97/82) darował na mocy amnestii z dn. 21.07.1983 karę 3 lat pozbawienia praw publicznych, a 31.10.1989 „przebaczył i puścił w niepamięć” skazanie za występek z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu o stanie wojennym na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz zarządził zatarcie skazania. IPN Wr 101/6319-6320 (SoW 97/82).
Akta penitencjarne Jana Rąby zawierają dokumenty wytworzone w związku z tymczasowym aresztowaniem i skazaniem. Ww. został tymczasowo aresztowany na mocy postanowienia Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Gliwicach w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 46 ust. 1 i 2 dekretu o stanie wojennym i od 14.01.1982 przebywał w Areszcie Śledczym w Katowicach. Wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu (sygn. akt SoW 97/82) z dn. 17.02.1982 skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności. W dniu 01.03.1982 został przewieziony do Zakładu Karnego w Raciborzu. W okresie od 08.06.1982 do 28.09.1982 przebywał w Zakładzie Karnym nr 2 w Strzelcach Opolskich, skąd ww. przewieziono do Zakładu Karnego w Kłodzku. Podczas pobytu w więzieniu ww. „wielokrotnie występował w obronie innych skazanych, nie prosząc o nic dla siebie”. Decyzją Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dn. 24.11.1982 udzielono Janowi Rąbie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności na okres 6 m-cy. Zwolniony 17.06.1983 na mocy Uchwały Rady Państwa z dn. 25.05.1983. IPN Wr 149/206 (206/VI/83).
Dalszą kontrolę operacyjną Jana Rąby prowadzono w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego (KE) krypt. „Górnik” zarejestrowanego w ewidencji operacyjnej 04.06.1983 pod nr. rej. KA 53244 i prowadzonego przez Referat V KM MO Pszczyna, a następnie Sekcję V RUSW Pszczyna. Sprawę założono na podstawie informacji dot. ww., który po udzieleniu przez sąd przerwy w wykonaniu kary 3 lat pozbawienia wolności za udział w strajku, powrócił do pracy w KWK „Brzeszcze”. Celem kwestionariusza było ustalenie utrzymywanych przez ww. kontaktów oraz kontrola jego wypowiedzi w miejscu pracy i zamieszkania. W ramach prowadzonej sprawy Jan Rąba był inwigilowany przez osobowe źródła informacji (OZI), z ww. przeprowadzano również rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze. KE krypt. „Górnik” zakończono 03.12.1984, materiały sprawy zarchiwizowano w Wydziale „C” WUSW Katowice pod sygn. 38602/II. IPN Ka 036/2382 t. 4 (38602/II).
W dniu 17.03.1992 Sąd Najwyższy-Izba Wojskowa w Warszawie (sygn. akt Wo 19/92) uchylił wyrok Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dn. 17.02.1982 (sygn. akt SoW 97/82) i uniewinnił Jana Rąbę od przypisywanych mu przestępstw. IPN Wr 101/6320.
.