Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 26-11-2024 08:58

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Tadeusz
Nazwisko: Benesz
Miejsce urodzenia: Mizuń Stary (woj. Stanisławów)
Data urodzenia: 06-10-1903
Imię ojca: August
Imię matki: NN
Znany/a też jako:
Tadeusz Benesza

Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Wpis dotyczący Tadeusza Benesz figuruje w "Księdze głównej więźniów śledczych" Więzienia na Zamku w Lublinie z 1944 r. pod poz. 1231 - jako oskarżony o przestępstwo z art. 88 KPK, dnia 24.09.1944 Sąd Wojskowy Garnizonu Lubelskiego wydał wyrok w jego sprawie. W dniu 15.11.1944 Tadeusz Benesz został rozstrzelany (była to jedna z pierwszych egzekucji wykonanych w Więzieniu na Zamku po wojnie). Według wpisu w księdze więziennej, T. Benesz był robotnikiem, przed aresztowaniem mieszkał w Krasnymstawie. IPN Lu 3/18, poz. 1231.
W "Kartotece skazanych" Centralnego Zarządu Więziennictwa MSW znajduje się karta dotycząca Tadeusza Benesza (wypisano ją 02.09.1949). Karta zawiera informacje o zatrzymaniu T. Benesza dnia 24.09.1944 w Krasnymstawie i osadzeniu go "na mocy decyzji" WUBP Lublin w Więzieniu na Zamku w Lublinie. Jako rodzaj przestępstwa, jakie zarzucano Beneszowi, wpisano: "z art[tykułu]. A.K". Sąd Wojskowy Garnizonu Lubelskiego skazał Tadeusza Benesza na karę śmierci. Wyrok wykonano 15.11.1944. Wpis na podstawie zapisów kartoteczno-ewidencyjnych.
Materiały zawierają notatki "z opracowania pod względem ewidencyjno-operacyjnym" akt śledczych/więziennych (zarchiwizowanych pod sygn. archiwalną "III"), odnoszących się do osób osadzonych w Więzieniu na Zamku w Lublinie, skazanych na karę śmierci, w związku z przekazaniem tej dokumentacji do OKBZpNP w Lublinie (na pocz. 1990 r.). Zawarto tu m.in. notatkę dotyczącą akt o sygn. 14576/III KW MO Lublin, odnoszących się do Tadeusza Benesza oraz dwóch innych osób, w której odnotowano: "W/w po wyzwoleniu Lubelszczyzny działali w konspiracyjnej org[anizacji]. Praca ich polegała na przekazywaniu drogą radiową informacji dla emigracyjnego rządu Londyńskiego". IPN Lu 0374/24. Akta o sygn. 14576/III zostały przekazane w 1990 r. do Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (pismo nr J-365/90 z dnia 05.03.1990).
Materiały Więzienia na Zamku w Lublinie z 1944 r. zawierające akta osobowe Franciszka Gadzały, który został skazany na karę śmierci w ramach tej samej sprawy i wyroku, którym objęto Tadeusza Benesza. W aktach znajduje się odpis wyroku Sądu Wojskowego Garnizonu Lubelskiego z dnia 05.11.1944, w którym stwierdzono: "(...) oskarżony Benesz Tadeusz, syn Augusta w czasie od 11 do 13 września 1944 r. w Chełmie wspólnie z oskarżonym Gadzałą przechowywał w czasie wojny bez prawnego zezwolenia aparat radiowy nadawczo-odbiorczy na którym nadawał szyfrem depesze do Londynu, czym popełnił przestępstwo z art. 6 wyż. cyt. Dekretu [PKWN z dnia 30 października 1944 r. o Ochronie Państwa]". Sąd uznał Tadeusza Benesza winnym zarzucanych mu "przestępstw" i skazał go na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek całego mienia. IPN Lu 3/71 (2/61/44, XIIa/31).
W "Inwentarzu akt" sygn. III KW MO/WUSW Lublin pod poz. 5690 wpisano Tadeusza Benesza oraz dwie inne osoby, których dotyczyły zarchiwizowane materiały. Akta śledcze o sygn. 5690/III zostały zniszczone za Protokołem brakowania akt Nr 81/73 z dnia 22.02.1973, jako uzasadnienie do zniszczenia tych dokumentów wpisano: "upłynął termin [ich] przechowywania". Według zapisu w Protokole brakowania, była to dokumentacja z 1944 r. Akta o sygn. 5690/III KW MO Lublin zniszczono. Wpis na podstawie zapisów ewidencyjnych.
Dokumentacja obejmuje fotografie kwater cmentarza przy ul. Unickiej w Lublinie, na których znajdują się groby zamordowanych w Więzieniu na Zamku w Lublinie, a wśród nich fotografię grobu Tadeusza Benesza. IPN Lu 592/3 - akta stanowią darowiznę od osoby prywatnej.
.