Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 22-03-2024 11:35

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Hanna Małgorzata
Nazwisko: Czekaj
Miejsce urodzenia: LUBLIN
Data urodzenia: 09-07-1955
Imię ojca: Władysław
Imię matki: Janina
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
W dniu 19.01.1982 Hanna Czekaj została zarejestrowana pod nr 27266 do Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Satyrycy" (nr rej. 26752). Sprawę wszczęto na podstawie meldunku operacyjnego i zarejestrowano dnia 29.06.1981. Prowadził ją Wydział III "A"/V KW MO Lublin, a następnie RUSW Puławy. Jak wskazują zapisy kartoteczne, Hanna Czekaj stała się jedną z "figurantów" SOS "Satyrycy", ponieważ „będąc członkiem Redakcji Biuletynu Informacyjnego NSZZ >S[olidarność]< Ziemi Puławskiej zamieszczała na jego łamach rysunki i artykuły podważające kierowniczą rolę partii oraz sojusze PRL z ZSRR i innymi krajami demokracji ludowej”. W toku prowadzenia sprawy stwierdzono, że „działania figurantki były celowe i miały ośmieszać zarówno władze polityczne, jaki i sojusze (…)”, toteż "zebrane w sprawie materiały zostały przesłane do Prokuratury Wojewódzkiej w Lublinie" (od 03.09.1981 Hanna Czekaj objęta była także postępowaniem przygotowawczym Wydziału Śledczego KW MO Lublin nr RSD 16/81). Dnia 17.05.1984 dokumentację SOS krypt. „Satyrycy” złożono w archiwum Wydziału "C" WUSW Lublin pod sygn. 14835/III, następnie zniszczono ją (w tym dokumenty odnoszące się do H. Czekaj) za Protokołem brakowania akt Nr 127/89 z dnia 20.10.1989 (zachowały się tylko akta kontrolne postępowania przygotowawczego RSD 16/81, zarchiwizowane 02.04.1985 pod sygn. 14835/III). Akta SOS "Satyrycy" zostały wybrakowane. Wpis na podstawie zapisów kartoteczno-ewidencyjnych.
Akta kontrolne postępowania przygotowawczego nr RSD 16/81 wszczętego 24.06.1981 przez Wydział Śledczy KW MO Lublin w sprawie „znieważenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i przywódcy ZSRR” na łamach Biuletynu Informacyjnego NSZZ „Solidarność” Ziemi Puławskiej. Hanna Czekaj, wówczas członek redakcji Biuletynu, była jedną z podejrzanych w tej sprawie. W dniu 02.09.1981 wiceprokurator Prokuratury Wojewódzkiej w Lublinie (nr rep. Ds. 107/81/S) postawił jej zarzuty, według których „w maju i czerwcu 1981 r. w Puławach (...) jako odpowiedzialny członek redakcji Biuletynu Informacyjnego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Ziemi Puławskiej działając wspólnie z innymi osobami, zamieściła w numerach 28, 34, 42 tegoż pisma rysunki wyszydzające Naród Polski oraz artykuł rozpowszechniający fałszywe wiadomości mogące wyrządzić poważną szkodę interesom PRL, a następnie biuletyny te w nakładzie 5.000 egzemplarzy skierowała do publicznego rozpowszechniania, tj. o czyn z art. z art. 270 & 1 kk w zw. z art. 273 & 1 kk. oraz art. 271 & 1 kk w zw. z art. 10 & 2 kk (…)”. Zarzucono jej także, że „działając wspólnie z innymi osobami, zamieściła na okładkach Biuletynu Nr 34 rysunki znieważające przywódcę Związku Radzieckiego, przez co godziła w nasze sojusze międzynarodowe, przy czym rysunki te zostały publicznie rozpowszechnione, tj. o czyn z art. 283 & 3 kk”. Tego samego dnia Hannę Czekaj przesłuchano w charakterze podejrzanego – odmówiła składania wyjaśnień. Postanowieniem z dnia 02.10.1981 Prokuratura Wojewódzka w Lublinie umorzyła śledztwo wobec Hanny Czekaj „z uwagi na brak dostatecznych dowodów popełnienia (…) zarzucanych jej czynów”. Akta kontrolne postępowania przygotowawczego nr RSD 16/81 złożono 02.04.1985 w archiwum Wydziału "C" WUSW Lublin pod sygn. 14835/III (dołączając je do zarchiwizowanych wcześniej materiałów SOS krypt. „Satyrycy” nr rej. 26752). Akta o sygn. IPN Lu 0218/34 (14835/III) oraz zapisy kartoteczno-ewidencyjne.
Hannę Czekaj objęto kontrolą operacyjną w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego (KE) krypt. "Panna" nr rej. 31284, prowadzonego przez RUSW Puławy w okresie od 17.05.1984 do 09.08.1988. Powodem założenia Kwestionariusza miało być podejrzenie "o prowadzenie nielegalnej działalności w podziemnych strukturach b. >S[olidarności]<". Materiały KE "Panna" złożono w archiwum Wydziału "C" WUSW Lublin dnia 24.08.1988 pod sygn. 11269/II, zostały one następnie zmikrofilmowane (sygn. mikrofilmu: 11269/2). Akta i mikrofilm zniszczono za Protokołem brakowania akt Nr 127/89 z dnia 20.10.1989. Akta o sygn. 11269/II oraz mikrofilm o sygn. 11269/2 WUSW Lublin zostały wybrakowane w 1989 roku. Wpis na podstawie zapisów kartoteczno-ewidncyjnych.
Akta osobowe internowanej Hanny Czekaj. Została ona doprowadzona do Aresztu Śledczego w Warszawie-Grochowie w dniu 12.01.1982, na podstawie Decyzji nr 125/S (bez daty) Komendanta Wojewódzkiego MO w Bielsku-Białej. Jako uzasadnienie internowania, zastosowanego w oparciu o art. 42 dekretu z dnia 12.12.1981, wpisano: "w/w prowadząc działalność propagandową wrogą w stosunku do PRL nawoływać będzie do nieposłuszeństwa prawnym rozporządzeniom organów państwowych". Od dnia 15.01.1982 osadzona była w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi. W aktach znajduje się m.in. pismo H. Czekaj z 16.05.1982, w którym zawiadamia ona Komendanta Ośrodka Odosobnienia, że "na prośbę (...) ks. Smędzika [duszpasterza kobiet w OO w Gołdapi]", z dniem 17.05.1982 przerywa ona, prowadzoną przez siebie głodówkę. Hannę Czekaj zwolniono z internowania 19.06.1982, na podstawie Decyzji nr 133/S Komendanta Wojewódzkiego MO w Bielsku-Białej z tego samego dnia. Akta o sygn. IPN Bi 52/3 (196/82).
Akta Sprawy Obiektowej krypt. "Porozumienie" (nr rej. 26181), prowadzonej przez Wydział III "A"/V KW MO Lublin w latach 1980-1983. Sprawa została założona w celu "ochrony operacyjnej" Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" Regionu Puławskiego "przed oddziaływaniem i opanowaniem obiektu przez osoby o poglądach antysocjalistycznych", a także w celu "ochrony przed ewentualnymi próbami wykorzystania tej organizacji do rozgrywek politycznych zmierzających do podważenia przewodniej roli Partii oraz zasad ustroju socjalistycznego". Hanna Czekaj występuje w dokumentach jako członek komitetu redakcyjnego Biuletynu Informacyjnego NSZZ "Solidarność" Ziemi Puławskiej, m.in. w Notatce służbowej funkcjonariusza Wydziału III "A" z dnia 13.07.1981, zawierającej szczegółowe informacje na temat jej edukacji, zatrudnienia, zainteresowań. Wymieniono ją także wśród osób objętych Sprawami Operacyjnego Sprawdzenia krypt. "Satyrycy" (nr rej. 26752) i krypt. "Płazy" (nr rej. 27269), które prowadzono w związku z ujawnieniem "zagrożeń", mających miejsce od listopada 1980 roku "na terenie ochranianego obiektu" (tj. MKZ NSZZ "Solidarność" Regionu Puławskiego). Hanna Czkaj figuruje również w "Wykazie elementu podejrzanego" (dok. niedatowany) - z informacją, że była podejrzana o "prowadzenie wrogiej działalności poprzez publikację treści skierowanych p-ko PZPR" oraz wskazaniem, że zarejestrowano ją do SOS "Satyrycy" pod nr rej. 27266. Akta sprawy "Porozumienie" złożono do archiwum pod sygn. 250/IV. Akta o sygn. IPN Lu 018/163 (250/IV).
Akta Sprawy Obiektowej kryptonim "Związek" (nr rej. 25985), prowadzonej w latach 1980-1983 przez Wydział III "A", a następnie Wydział V KW MO Lublin, w celu "ochrony przed działaniem i przenikaniem do Zarządu Reg.[ionu] Środ.[owo]-Wsch.[odniego] NSZZ >S[olidarność]< w Lublinie osób o poglądach antysocjalistycznych". Hanna Czekaj została wymieniona w "Wykazie osób internowanych przez Wydział V KWMO w Lublinie" z dnia 24.08.1982 (w zestawieniu obejmującym zwolnionych z internowania). Akta o sygn. IPN Lu 018/162 t. 3 (249/IV).
Materiały Wydziału Śledczego KW MO Lublin dotyczące działalności NSZZ "Solidarność" oraz osób internowanych w okresie stanu wojennego. Jak wynika z zapisu zawartego w Inwentarzu akt sygn. II KW MO/WUSW Lublin, materiały zarchiwizowane pod sygn. 10190/II, które złożono w archiwum Wydziału "C" w dniu 01.07.1983, obejmowały 2 tomy korespondencji dotyczącej internowanych oraz 11 tomów dokumentów odnoszących się łącznie do 221 osób; w późniejszym czasie dołączano kolejne tomy akt (np. w 1985 dołączono m. in. "Informator o delegatach na I Krajowy Zjazd NSZZ >Solidarność<", wykaz członków i działaczy NSZZ "Solidarność" Regionu Środkowo-Wschodniego, wykaz internowanych, którzy następnie wyemigrowali z Polski; w 1989 - wykaz internowanych z woj. lubelskiego oraz wykaz "b[yłych] działaczy NSZZ >Solidarność<, z którymi przeprowadzono rozmowy ostrzegawcze w ramach akcji >Klon<"). Większość materiałów zniszczono za protokołem brakowania z dnia 13.09.1989. Hanna Czekaj figuruje w niedatowanym "Wykazie internowanych regionu środkowo-wschodniego", pod poz. 33 – z informacją o miejscu zamieszkania i zatrudnienia oraz okresie internowania. Akta o sygn. IPN Lu 020/638 t. 3 (10190/II) oraz zapisy kartoteczno-ewidencyjne.
Akta Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Polonistka" (nr rej. 28441), prowadzonej przez Wydział III KW MO Lublin/ pion III RUSW Puławy w latach 1982-1989, w odniesieniu do Izabelli Bronikowskiej. W "Informacji operacyjnej" z dnia 05.10.1983, sporządzonej na podstawie słów TW ps. "Gmerek", znajdują się również wzmianki na temat Hanny Czekaj – w kontekście rozmów i spotkań z jej udziałem, podczas których podejmowano tematy dotyczące sytuacji społeczno-politycznej, mówiono o potrzebie konspiracyjnych działań, „analizowano skuteczność ukazywania się w Puławach nielegalnej prasy”. Według relacji tajnego współpracownika, H. Czekaj była też jedną z osób, które twierdziły m.in., że „istnieje potrzeba systematycznego ośmieszania władzy, zbieranie faktów pozwalających na kompromitację ludzi na stanowiskach (…)”. Materiały złożono do archiwum pod sygn. 11649/II. Akta o sygn. IPN Lu 020/833 t. 1 (11649/II).
Akta Sprawy Obiektowej (SO) krypt. "Prawica" (nr rej. 27105), prowadzonej przez Wydział IV KW MO/WUSW Lublin/ Wydział Studiów i Analiz WUSW Lublin w latach 1981-1989, której celem była "kontrola operacyjna pod kątem zgodności działania Klubu Katolickiego [w Lublinie] ze statutem oraz polityką wyznaniową państwa". Hanna Czekaj figuruje w niedatowanym wykazie "członków stowarzyszonych KK w Lublinie" (z Puław) - wykaz stanowił prawdopodobnie załącznik do będącego w dyspozycji SB "Sprawozdania z działalności stowarzyszenia pn. Klub Katolicki w Lublinie za rok 1985". Akta sprawy zarchiwizowano pod sygn. 293/IV. Akta o sygn. IPN Lu 018/176 (293/IV).
Według zapisu kartotecznego, odnoszącego się do akt paszportowych EABB 24848, na wniosek Wydziału V KW MO Lublin "zastrzeżono" Hannie Czekaj wyjazdy do "wszystkich krajów świata", od dnia 05.03.1982 "do odwołania". Z adnotacji na karcie wynika, że "zastrzeżenie" zarejestrowano pod nr 889, zaś anulowano je 06.07.1984. Zapis na karcie Pz-35 z Kartoteki paszportowej Biura Paszportów MSW.
Akta paszportowe Hanny Czekaj, zawierające dokumentację z lat 1981-1988. Znajduje się w nich Postanowienie o "zastrzeżeniu" Hannie Czekaj wyjazdów za granicę z dnia 16.03.1982, wydane na wniosek Wydziału V KW MO Lublin, obowiązujące "do odwołania". Jako uzasadnienie wpisano: "Wymieniona prowadziła antysocjalistyczną działalność w NSZZ >S[olidarność]<. Internowana dnia 7 [taka data dzienna w dok.] stycznia 1982 r. (...). Jej dotychczasowa postawa wskazuje na możliwość kolportowania (...) za granicę fałszywych informacji dotyczących internowanych członków NSZZ >S[olidarność]<". Jak wynika z dokumentów, "zastrzeżenie" anulowano 23.05.1984. Akta o sygn. IPN Lu 357/196352 (EALU 196352).
Materiały administracyjne Wydziału Śledczego KW MO Bielsko-Biała, zawierające dokumentację dotyczącą osób internowanych w okresie stanu wojennego w woj. bielskim. Znajdują się tu także dokumenty związane z internowaniem Hanny Czekaj, m. in. Decyzja nr 125/S o internowaniu, skarga H. Czekaj z 27.05.1982 - w związku z brakiem odpowiedzi na jej odwołanie od decyzji o internowaniu, złożone 25.01.1982, korespondencja odnosząca się do zwolnienia jej z internowania w dniu 19.06.1982. Z dokumentów wynika, że zatrzymanie Hanny Czekaj nastąpiło w dniu 06.01.1982. Akta o sygn. IPN Ka 017/57 t. 1 (1/Śl-57/INF/BB).
Materiały administracyjne KW MO/WUSW Lublin z lat 1981-1987, zawierające m.in. oświadczenia, informacje operacyjne, notatki służbowe, plany rozmów ostrzegawczych. Wzmianka o Hannie Czekaj znajduje się w piśmie z dnia 04.11.1981, skierowanym przez Naczelnika Wydziału III "A" KW MO Lublin do Naczelnika Wydziału III Departamentu III "A" MSW w Warszawie, gdzie w punkcie dotyczącym "Biuletynu Informacyjnego NSZZ >S[olidarność]< Ziemi Puławskiej przy Zarządzie Oddziału w Puławach", została ona wymieniona wśród osób "redagujących" to pismo. Akta o sygn. IPN Lu 0276/220 (265/220).
Dokumentacja Wydziału Śledczego KW MO Lublin z lat 1981-1982, dotycząca "przedmiotów i materiałów zakwestionowanych w czasie stanu wojennego". W aktach znajdują się także dokumenty odnoszące się do Hanny Czekaj, w tym "Protokół przeszukania ..." przeprowadzonego 04.01.1982, pod jej nieobecność, w pokoju zajmowanym przez nią w Instytucie Weterynarii w Puławach, którego była pracownikiem. W wyniku przeszukania znaleziono i "zakwestionowano" m.in. "materiały propagandowe >Solidarności<", literaturę bezdebitową oraz materiały drukarskie. Akta zawierają również korespondencję związaną z pisemną skargą Hanny Czekaj, skierowaną 16.12.1982 do Komendanta Wojewódzkiego MO w Lublinie, w której stwierdzała, że funkcjonariusze przeprowadzający rewizję w styczniu 1982 roku nie zostawili pokwitowań na zabrane rzeczy oraz domagała się zwrotu "zakwestionowanych" przedmiotów o charakterze osobistym. Akta o sygn. IPN Lu 0192/15 (194/11).
"Informacje sytuacyjne" Wydziału VI WUSW Lublin za okres od 09.04.1985 do 19.11.1985. Hanna Czekaj została wymieniona w "Informacji dot. działalności naukowo-badawczej w latach 1981-[19]84" (dokument niedatowany, prawdopodobnie sporządzony w mies. 08./09.1985). Stwierdzono tu, że była on jedynym pracownikiem Instytutu Weterynaryjnego w Puławach, internowanym w stanie wojennym, odnotowano też, że została objęta kontrolą w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego krypt. "Panna". Z adnotacji na dokumencie wynika, że "Informację dot. działalności naukowo-badawczej w latach 1981-[19]84" zarejestrowano w Wydziale "C" WUSW Lublin pod nr 34104. Akta o sygn. IPN Lu 0141/7 (130/9).
Informacje dotyczące Hanny Czekaj umieszczono w komputerowym zbiorze danych SB (ZSKO). Odnotowano, że była objęta postępowaniem przygotowawczym Wydziału Śledczego KW MO Lublin nr RSD 16/81 oraz Sprawą Operacyjnego Sprawdzenia - w związku z podejrzeniem zamieszczania przez nią na łamach Biuletynu Informacyjnego NSZZ "Solidarność" Ziemi Puławskiej "rysunków wyszydzających PRL" (materiały złożono w archiwum pod sygn. 14835/III). Podano też informację o jej internowaniu od 25.01.1982 (taka data dzienna w dok.) do 19.06.1982 oraz o kontroli operacyjnej, stosowanej wobec niej przez pion VI RUSW Puławy w latach 1984-1988 w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego (akta sygn. 11269/II i mikrofilm sygn. 11269/2 zniszczono). W dokumentach występują rozbieżności w datach skrajnych internowania Hanny Czekaj (w odniesieniu do początku internowania podawane są daty z przedziału 06.01.1982 do 25.01.1982; odnośnie zwolnienia jej z internowania występuje 16.06.1982 oraz 19.06.1982). Wydruk "Informacji o osobie" z komputerowego zbioru danych Służby Bezpieczeństwa (ZSKO).
.