Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Nazwisko: Matysiak
Miejsce urodzenia: Wola Studziańska
Data urodzenia: 08-03-1955
Imię ojca: Stefan
Imię matki: Janina
Wojskowy Obóz Specjalny nr 6 w Czerwonym Borze przy 2 Batalionie Inżynieryjnym WOW był największym z dziesięciu powołanych w ramach akcji „Jesień 82”, gdzie umieszczeni zostali wytypowani przez SB i WSW działacze NSZZ „Solidarność” (łącznie ok. 1500 osób), uznani za „szczególnie niebezpiecznych” w czasie wprowadzania delegalizującej „Solidarność” ustawy o związkach zawodowych. Obóz działał od 5.11.1982 do 3.02.1983. Znalazło się w nim 450 osób z całej Polski. Oficjalnym powodem były szkolenia dla rezerwistów. Wśród powołanych znaleźli się niezdolni do służby, a nawet niepełnosprawni. Trafiło tu najwięcej takich osób w skali całego kraju.
Obóz składał się z 20 baraków. Każdy zbudowano z trzech połączonych wagonów kolejowych, obitych z zewnątrz deskami. Do ich ogrzewania służyły małe piecyki, niegwarantujące odpowiedniej temperatury w warunkach zimowych.
Przetrzymywani zmuszani byli do prowadzenia szeregu ciężkich prac fizycznych. Nakazano im budowę drogi ze śniegu na poligonie, a także magazynu min. Skoszarowani w Czerwonym Borze odbywali również ćwiczenia z obsługi broni i musztrę, co stanowiło wyjątek wśród innych obozów.
Umieszczeni w obozie poddawani byli nieustannej inwigilacji. W barakach założono podsłuchy. Umieszczono tam również informatorów WSW. Prowadzono także intensywne przesłuchania. Przez pewien czas obok obozu stacjonował batalion WSW.
Umieszczeni w obozie próbowali protestów. 10.11.1982 kilku z nich odmówiło przyjmowania posiłków, co zakończyło się skierowaniem sprawy do sądu. Rezerwiści próbowali także kolportować wydawnictwa podziemne. Wszyscy umieszczeni w obozie poddani zostali intensywnej indoktrynacji.
Bibliografia:
- Bożko M., Czerwony Bór. Polski Gułag ’82, „Dziennik Wschodni”, 8 II 2007.
- Dąbrowski M., Wojskowe Obozy Specjalne 1982–1983, Lublin 2013.
- Piotrowski P., Kompanie polowe w „ludowym” Wojsku Polskim jako forma represji politycznych. Zarys problemu, „ZHW” 2010, nr 32-33.
- www.13grudnia81.pl
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| 10.03.1983 Józef Matysiak został zarejestrowany pod nr 29332 do Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Pikador" nr rej. 28372, prowadzonej przez Wydz. V KW MO w Lublinie/ Pion V SB RUSW w Łęcznej w okresie 27.08.1982-09.08.1984. Sprawa ta dotyczyła wyżłobienia na wewnętrznej obudowie betonowej szybu "S-2.4" w kopalni w Nadrybiu napisu o treści "Solidarność żyje". Z charakterystyki sporządzonej 05.11.1982 dowiadujemy się, że Józef Matysiak należał wg SB do tzw. "drugiego garnituru Solidarności", uczestniczył w sporządzaniu owego napisu i to spowodowało posłanie go do wojska. Z ww. przeprowadzono rozmowę ostrzegawczą i stwierdzono "zauważalne przygotowanie się do takiej rozmowy - unikanie wyjaśnień". 15.08.1984 SOS krypt. "Pikador" złożono do archiwum pod sygn. 10418/II w archiwum Wydz. C WUSW Lublin pod numerem 10418/II i wybrakowano 20.10.1989 za protokołem brakowania nr 127/89. | Materiały o sygn. 10418/II zniszczono 20.10.1989 za protokołem brakowania nr 127/89. Wpis na podstawie zapisów kartoteczno-ewidencyjnych i akt IPN Lu 020/836. | |
| Ww. figuruje w wykazie rezerwistów powołanych na ćwiczenia w wojskowym obozie internowania w Czerwonym Borze (JW 3466). Powołany 05.11.1982, przydzielony do 1. kompanii. Zwolniony po odbyciu ćwiczeń 03.02.1983. | IPN BU PF 1090/62. | |
| Sprawa Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Krab" została założona 09.05.1983 przez SB RUSW w Łęcznej pod nr. rej. 29574 na Józefa Matysiaka (posiadającego już nr rejestracyjny 29332 ze sprawy SOS "Pikador") na podstawie donosu, że ww. kolportuje niezależną prasę w Nadrybiu w Zakładach Robót Górniczych (ZRG) w Łęcznej. W aktach znajduje się notatka z 04.06.1987 o przeprowadzonej rozmowie ostrzegawczej z ww. w związku z wizytą papieża Jana Pawła II w Polsce. 22.12.1987 sprawę krypt. "Krab" zakończono, a materiały włączono 05.01.1988 do sprawy operacyjnego rozpracowania (SOR) krypt. "Grupa" z uwagi na bezpośrednie powiązanie Józefa Matysiaka z głównym rozpracowywanym owego SOR. Sprawę "Grupa" zakończono 04.08.1989 i wraz z włączonymi materiałami SOS "Krab" złożono 26.08.1989 do archiwum pod sygn. 11652/II. Materiały te zmikrofilmowano 25.01.1990 pod sygn. mkf 11652/2. | IPN Lu 020/836 (11652/II), IPN Lu 0229/1234 (11652/2) mikrofilm. | |
| Sprawa Operacyjnego Rozpracowania (SOR) krypt. "Grupa" była prowadzona pod nr 36703 przez Pion V SB RUSW w Łęcznej w okresie 19.11.1987-26.08.1989 przeciwko Komitetowi Założycielskiemu NSZZ "Solidarność" w Zakładzie Robót Górniczych (ZRG) w Łęcznej. Celem rozpracowania było niedopuszczenie do zarejestrowania związku zawodowego "Solidarność" pracowników ZRG w Łęcznej, ustalenie powiązań grupy inicjatywnej na terenie ZRG ze strukturami ponadzakładowymi „Solidarności” oraz uzyskanie materiałów obciążających innego figuranta – członka struktur regionalnych i centralnych podziemnej „Solidarności". W toku działań operacyjnych ustalono powiązania Józefa Matysiaka z grupą inicjatywną "Solidarności" w ZRG w Łęcznej, więc 05.01.1988 materiały Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Krab" dotyczącej ww. włączono do SOR "Grupa". 06.06.1989 SOR "Grupa" przekwalifikowano na Sprawę Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) z powodu legalizacji "Solidarności'. Sprawę krypt. "Grupa" zakończono 04.08.1989, materiały złożono w archiwum 26.08.1989 pod sygn. 11652/II z powodu "niestwierdzenia niezgodnej z prawem działalności". Akta zmikrofilmowano pod sygn. 11652/2. | IPN Lu 020/836 (11652/II), IPN Lu 0229/1234 (11652/2) mikrofilm. |