Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Franciszek Tadeusz
Nazwisko: Bujalski
Miejsce urodzenia: Lublin
Data urodzenia: 07-09-1922
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Aniela
Znany/a też jako:
Tadeusz Franciszek Bujalski
urodzony/a 07- 09-1922 Lublin
Imiona rodziców: Franciszek Aniela


Tadeusz Bujalski
urodzony/a 07- 09-1922 Lublin
Imiona rodziców: Franciszek Anna


Dodatkowe informacje:

 

 



Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie w sprawie karnej nr O. 259/45, prowadzonej w 1945 roku przeciwko grupie członków Armii Krajowej z Lublina, w tym przeciwko Franciszkowi Tadeuszowi Bujalskiemu. Oskarżono ich o przynależność do AK, „mającej na celu obalenie demokratycznego ustroju Państwa Polskiego” i rozwiązanej „Dekretem PKWN”, utrzymywanie kontaktów organizacyjnych, działalność, polegającą m.in. na planowaniu i dokonywaniu zamachów na przedstawicieli władz i wojska (czyny określone w akcie oskarżenia z 19.03.1945 w stosunku do 11 osób, m.in. F. T. Bujalskiego, różniły się w szczegółach, zależnie od ich funkcji w AK, wykonywanych zadań). Z dokumentacji śledczej znajdującej się w aktach wynika, że działania wobec pierwszych osób podjęto pod koniec 1944 roku, realizował je „kontrwywiad wojskowy Armii Czerwonej” (m.in. zatrzymania z listopada i grudnia 1944), Rosjanie prowadzili też intensywne czynności dochodzeniowo-śledcze. Szereg dokumentów, zwłaszcza protokołów przesłuchań i rewizji z okresu listopad 1944 - styczeń 1945 sporządzono w języku rosyjskim, a następnie przetłumaczono na polski. Dalsze czynności sygnowali także oficerowie śledczy RBP/MBP w Lublinie. W styczniu i lutym 1945 wydawali oni postanowienia o wszczęciu śledztw przeciwko poszczególnym aresztowanym, a 01.02.1945 sprawy te połączono w jedno postępowanie. Franciszek Tadeusz Bujalski ps. „Sosna”, który wówczas służył w wojsku (wstąpił ochotniczo), został zatrzymany 21.01.1945 przez Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego. Śledztwo w stosunku do niego wszczęto 24.01.1945 (nr 59/45), następnego dnia podprokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej zatwierdził postanowienie o jego tymczasowym aresztowaniu. Osadzono go w Więzieniu na Zamku w Lublinie. Postępowanie zamknięto 04.02.1945. W dniu 19.03.1945 został sporządzony Akt oskarżenia, obejmujący m.in. Franciszka Tadeusza Bujalskiego. WSO w Lublinie, wyrokiem z 09.04.1945, uznał go winnym tego, że do 21.01.1945 należał do „nielegalnej organizacji >AK<”, kontaktował się z innymi „aktywnymi członkami” AK, w październiku 1944 uczestniczył w konspiracyjnym zebraniu, a 04.11.1944 udzielił pomocy członkom AK, którzy zastrzelili wskazanego im mężczyznę w miejscu jego zamieszkania (z dokumentacji wynika, że miał on zostać zlikwidowany na rozkaz AK jako konfident UB), tj. dopuścił się czynów z art. 1 dekretu z dnia 30.10.1944 o ochronie Państwa, art. 28 KKW i art. 225 § 1 KK, za co Sąd ten skazał go na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek mienia. Wyrok był ostateczny i nie podlegał zaskarżeniu. Dnia 11.04.1945 zatwierdził go gen. broni Michał Rola-Żymierski, a decyzję tę poparł Bolesław Bierut. Nie uwzględniono próśb o ułaskawienie, wnoszonych przez F. T. Bujalskiego i jego rodziców. Karę śmierci wykonano 12.04.1945. Do akt dołączono wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 11.05.1990 (sygn. V KRN 3/90), który, wskutek Rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego, uchylił wyrok WSO w Lublinie z 09.04.1945 w części dotyczącej pomocy w zabiciu wspomnianej osoby i tym zakresie umorzył postępowanie, zaś w pozostałej części uniewinnił skazanych, w tym F. T. Bujalskiego. Akta o sygn. IPN BU 872/2710-2714 (O. 259/45, 306/55/2740), dokumentacja dot. Rewizji nadzwyczajnej PG z 14.05.1989 od wyroku WSO w Lublinie z 09.04.1945 (Nr 2 Rn 49/89) oraz Wyrok SN w tej sprawie z 11.05.1990 (sygn. akt V KRN 3/90) w aktach o sygn. IPN BU 3547/13, sygn. IPN BU 3547/13 i sygn. IPN BU 550/23. W materiałach archiwalnych występują rozbieżności w danych osobowych Franciszka Tadeusza Bujalskiego. W części dokumentów wpisywano „Tadeusz Franciszek Bujalski” lub „Tadeusz Bujalski”.
Akta nadzoru Naczelnej Prokuratury Wojskowej w Warszawie w sprawie nr Pr. N. 219/45, dotyczącej 11 osób, w tym Franciszka Tadeusza Bujalskiego, prowadzone od 15.01.1945 do 06.10.1948. Znajdują się tu dokumenty odnoszące się do śledztw, wszczynanych przez RBP/MBP w Lublinie od listopada 1944 odrębnie wobec każdej osoby, a następnie postępowania karnego prowadzonego przeciwko nim w 1945 roku, m.in. egzemplarze Postanowień o zastosowaniu środka zapobiegawczego - aresztu tymczasowego, projekt aktu oskarżenia z 19.03.1945, odpis Wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie z 09.04.1945, zapadłego w stosunku do 11 oskarżonych (m.in. F. T. Bujalskiego), korespondencja. Prokurator Wojskowy Okręgu Lubelskiego przesłał również do NPW 11 protokołów wykonania wyroków śmierci na członkach AK skazanych w tym procesie. Wynika z nich, że wszyscy oni, a wśród nich F. T. Bujalski, zostali rozstrzelani 12.04.1945 w Lublinie (wg protokołów rozstrzeliwano ich kolejno - pierwszego po północy, o godz. 0.45, ostatniego o godz. 1.35). Akta o sygn. IPN BU 837/425 (Pr. N. 219/45, 329/55/425).
Akta osobowe więźnia Więzienia na Zamku w Lublinie, dotyczące Franciszka Tadeusza Bujalskiego, doprowadzonego przez MBP „z Lublina”, w dniu 27.01.1945, o godz. 12. Znajdują się tu nieliczne dokumenty, tj. postanowienie o zastosowaniu środka zapobiegawczego (aresztu tymczasowego) z 25.01.1945, nakaz przyjęcia do więzienia z 26.01.1945 oraz protokół wykonania wyroku śmierci. Odnotowano w nim, że Franciszek Bujalski został rozstrzelany 12.04.1945, o godz. 1.25. Dnia 16.10.1974 jego akta więzienne, wraz z dokumentacją odnoszącą się do pozostałych 10 członków AK objętych tą samą sprawą, złożono w archiwum Wydziału „C” KW MO Lublin pod sygn. 14468/III, natomiast w 1990 roku przekazano je do Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie. Akta o sygn. IPN Lu 3/48 (14468/III, 1/37/45, XIIa/13), zapisy kartoteczno-ewidencyjne.
Księga więźniów śledczych Więzienia na Zamku w Lublinie za okres 25.10.1944 - 22.02.1945. Pod poz. 300 znajduje się zapis dotyczący Tadeusza Bujalskiego (takie imię w dok.), oskarżonego o (przynależność do) „AK”. W więzieniu osadzono go 27.01.1945, na podstawie nakazu MBP z 26.01.1945. W rubryce zawierającej dane o zwolnieniu wpisano datę 12.04.1945, zaś w „Uwagach” odnotowano „ubył” (w ten sposób określano w ewidencji wykonanie kary śmierci). Akta o sygn. IPN Lu 3/19.
Repertorium Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie odnoszące się do „Najwyższego wymiaru kary”, obejmujące dane o wyrokach zapadłych w 1945 roku. Pod poz. 282 znajduje się zapis dotyczący Franciszka Tadeusza Bujalskiego, skazanego na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Okręgowy w Lublinie dnia 09.04.1945 (nr sprawy 259/45). Podano tu również kwalifikację prawną czynu - art. 1 Dekretu PKWN (o ochronie Państwa), datę zatwierdzenia wyroku - 11.04.1945 i datę jego wykonania - 12.04.1945. Wskazano też przewodniczącego składu sędziowskiego - ppłk (Konstanty) Krukowski oraz zatwierdzającego wyrok - Bolesław Bierut. Akta o sygn. IPN BU 878/66 (III/433/66).
Teczka personalna oraz mikrofilm z akt informatora ps. „Mewa” (nr rej. 161), prowadzonego w latach 1954-1959 przez Wydział III WUBP/WUdsBP/KW MO Lublin, wcześniej będącego członkiem Kedywu AK w Lublinie. Włączono tu m.in. odpisy dwóch protokołów przesłuchań z 04.02.1945, pochodzących z postępowania, którym był wówczas objęty Franciszek Tadeusz Bujalski. Pierwszy z nich to protokół przesłuchania F. Bujalskiego jako oskarżonego w tej sprawie, drugi zawiera zeznania innej osoby, przesłuchiwanej wtedy w charakterze podejrzanego - F. Bujalski został wymieniony w ich treści z pseudonimu organizacyjnego „Sosna”. Akta o sygn. IPN Lu 0024/12, t. 1 (8069/I, poprzednia sygn. S-24529), mikrofilm o sygn. IPN Lu 00228/241 (2959/1).
Akta Rozpracowania Obiektowego krypt. „Burza”, prowadzonego w latach 1951-1955 przez Wydział III WUBP/WUdsBP w odniesieniu do byłych członków Kedywu AK Okręg Lublin (jako osobny tom dołączono materiały operacyjne, śledcze i ujawnieniowe dotyczące kolejnych osób, zarchiwizowane wcześniej odrębnie). Znajduje się tu raport o przebiegu rozpracowania obiektowego krypt. „Burza” z 04.02.1952, skierowany przez Wydział III WUBP Lublin do Naczelnika Wydziału III Departamentu III MBP, w którym zawarto informacje o wszystkich 11 członkach AK, skazanych w kwietniu 1945 na karę śmierci „za swą działalność”. Wśród nich wymieniono Franciszka Bujalskiego. Przy jego personaliach podano pseudonim organizacyjny - „Sosna” oraz odnotowano, że należał do „grupy dywersyjnej pod d-ctwem >Jemioły<”. Do akt włączono również dwie karty E-15, którymi w 1973 i 1974 roku Wydział „C” KW MO Lublin zwracał się do Biura „C” MSW o wykonanie sprawdzeń i udzielenie aktualizacyjnych informacji na temat F. Bujalskiego. Akta o sygn. IPN Lu 09/663, t. 1-2 (1424/II, poprzednia sygn. E-3332).
„Charakterystyka Nr 89 Inspektoratu Lublin nielegalnej organizacji >Armia Krajowa< od lipca 1944 r. do sierpnia 1945 r.” (druk w Wydziale „C” WUSW Lublin, listopad 1984), wraz z załączonymi do niej „Kwestionariuszami osobowymi”, sporządzonymi w Wydziale „C” WUSW Lublin w 1984 roku (egzemplarze przekazano też do Biura „C” MSW). W części opisowej opracowania znajdują się wzmianki na temat Franciszka Tadeusza Bujalskiego. Wymieniono go w punkcie omawiającym „działalność dywersyjną Inspektoratu” - w składzie grupy przeznaczonej do „działań specjalnych” oraz jako jednego z członków AK, którzy 04.11.1944 uczestniczyli w wykonaniu wyroku śmierci na osobie wskazanej im w rozkazie. Został też wspomniany w punkcie przedstawiającym „przeciwdziałania” organów bezpieczeństwa, gdzie m.in. odnotowano, że 09.04.1945 WSO w Lublinie skazał na karę śmierci „członków nielegalnej organizacji AK z grupy dywersyjnej”. Wśród 11 osób objętych tym wyrokiem wpisano Franciszka Bujalskiego. Do opracowania dołączono „Kwestionariusz osobowy” F. T. Bujalskiego – „członka nielegalnej organizacji p.n. AK, grupa terrorystyczno-dywersyjna pod d-ctwem Ros[s]ińskiego Czesława ps. >Jemioła< Inspektorat Lublin”, sporządzony 14.09.1984 w oparciu o materiały archiwalne przechowywane w archiwum Wydziału „C” WUSW Lublin i w CAW. Zawiera on zwięzły opis działalności F. Bujalskiego w Armii Krajowej „po wyzwoleniu”, która skutkowała jego aresztowaniem 21.01.1945, a potem wyrokiem śmierci, wykonanym 12.04.1945. Akta o sygn. IPN Lu 0136/136 (116/148), sygn. IPN Lu 0136/137 (116/149), sygn. IPN BU 0187/87, t. 1 (Charakterystyka nr 89, WUSW Lublin p. 90).
Dokumentacja dotycząca ustalania, przechowywania i przekazywania zachowanych materiałów więzień z lat 1944-1956 oraz akt osób osadzonych tam z przyczyn politycznych - korespondencja, protokoły zdawczo-odbiorcze, wykazy zmarłych i straconych (materiały te w różnych okresach pozostawały w dyspozycji jednostek podległych CZZK, Wydziału „C” KW MO/WUSW Lublin, Archiwum Państwowego w Lublinie, OKBZpNP w Lublinie / OKŚZpNP IPN w Lublinie). Znajdują się tu m.in. tabelaryczne zestawienia zmarłych i straconych w Więzieniu na Zamku w Lublinie, w których figuruje Franciszek Tadeusz Bujalski (w dok. jako Tadeusz Bujalski), skazany na karę śmierci, stracony 12.04.1945 - m.in. „Wykaz osób skazanych w 1945 r.” z 13.07.1970, niedatowany „Wykaz osób zmarłych lub straconych - przestępstwa polityczne w latach 1944-1956”. Akta o sygn. IPN Lu 3/16, sygn. IPN Lu 3/17, sygn. IPN Lu 575/3. W zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Lublinie znajdują się darowizny osób fizycznych, zawierające materiały dotyczące Franciszka Tadeusza Bujalskiego, którym nadano sygn. IPN Lu 522/1 (Archiwum osobiste Antoniny Kopeć, m.in. kopia podania Anieli i Franciszka Bujalskich z 05.08.1945 o informację nt. losów syna), sygn. IPN Lu 577/8 (Archiwum osobiste Zdzisława Łozińskiego, Niepełny wykaz żołnierzy oddziału AK pod dow. Czesława Rossińskiego ps. „Jemioła”), sygn. IPN Lu 592/3 (Archiwum osobiste Bernarda Nowaka, Fotografie kwater osób zamordowanych w Więzieniu na Zamku w Lublinie, pochowanych na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie, wyk. Piotr Maciuk).
.