Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Zygmunt Karol
Nazwisko: Idziak
Miejsce urodzenia: Wodzisław Śląski
Data urodzenia: 04-10-1924
Imię ojca: Karol
Imię matki: Marta
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Zygmunt Idziak występuje w materiałach operacyjno-śledczych dotyczących „nielegalnego” związku pn. „Antykomunistyczny Ruch Wyzwolenia”, który powstał w czerwcu 1951 na terenie powiatu rybnickiego. Sprawa wszczęta przez Referat III PUBP Rybnik, w dn. 4.07.1951 została przejęta do dalszego prowadzenia przez Referat Śledczy. Ww. zatrzymany 30.06.1951 został objęty śledztwem jako osoba podejrzana o udział w napadzie na Spółdzielnię Spożywców w Żorach. W toku śledztwa ustalono, że Z. Idziak pseudonim „Ryś” był założycielem i dowódcą „nielegalnej” organizacji młodzieżowej mającej na celu „obalenie przemocą ustroju Państwa Polskiego”. Za powyższy czyn pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W dn. 17.04.1957 materiały dotyczące ww. zarchiwizowano pod sygn. D-I-3038. W dn. 22.03.1971 materiały archiwalne otrzymały nową sygnaturę 325/III. IPN Ka 03/264 (325/III) t. 1-2.
Akta prokuratorskie. Zygmunt Idziak, który w okresie od sierpnia 1947 do czerwca 1951 na terenie miejscowości Rydułtowy „bez zezwolenia władz przechowywał broń palną” oraz 7 szt. amunicji został przesłuchany i na mocy postanowienia Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Katowicach z dn. 3.07.1951 (sygn. akt Pr.II 203/51) jako podejrzany o popełnienie czynu z art. 4 § 1 dekretu z dn. 13.06.1946 o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (tzw. małego kodeksu karnego), tymczasowo aresztowany. W dn. 5.09.1951 osadzony w Więzieniu Karno-Śledczym w Katowicach. Śledztwo zakończono 27.09.1951. Z. Idziaka oskarżono m.in. o założenie „nielegalnej” organizacji pn. „Antykomunistyczny Ruch Wyzwolenia” mającej na celu „obalenie przemocą ustroju Państwa Polskiego” oraz o przechowywanie bez zezwolenia broni palnej i amunicji. W dniu 20.10.1951 akt oskarżenia został skierowany do Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach. IPN Ka 241/6395 (Pr.II 203/51).
Akta Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach. W dniu 13.11.1951 WSR (sygn. akt Sr. 426/51) na sesji wyjazdowej w Rybniku rozpoznał sprawę nielegalnego związku pn. „Antykomunistyczny Ruch Wyzwolenia”. Zygmunt Idziak został uznany winnym m.in. tego, że w czerwcu 1951 w Rydułtowach „usiłował przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego" w ten sposób, że założył i brał udział w nielegalnym związku pn. „ARW”, czym popełnił przestępstwo z art. 86 § 2 kkWP. Ww., który w okresie od czerwca 1947 do czerwca 1951 „przechowywał bez zezwolenia broń palną wraz z amunicją” został również uznany za winnego przestępstwa z art. 4 § 1 mkk. Skazany przez sąd na karę łączną dożywotniego więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 5 lat oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Najwyższy Sąd Wojskowy w dn. 20.12.1951 (sygn. akt Sn. Odw. S.2602/51) pozostawił skargę rewizyjną bez uwzględnienia. Zasądzoną karę Z. Idziak początkowo odbywał w Więzieniu Karno-Śledczym w Katowicach. Od 27.09.52 był więziony w Bytomiu, a od 18.10.1952 we Wronkach. W dn. 29.05.1956 Sąd Wojewódzki w Stalinogrodzie (Katowicach) złagodził wyrok na mocy amnestii z dn. 27.04.1956, orzekając karę 12 lat więzienia z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 5 lat oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Od 13.07.1957 ww. przebywał w Centralnym Więzieniu w Strzelcach Opolskich, a od 20.11.1957 we Wrocławiu. W dn. 21.12.1957 ponownie osadzony w Strzelcach Opolskich. Zwolniony warunkowo 30.08.1958. IPN Ka 1/187 (Sr. 426/51) t. 1-3, IPN Ka 365/11.
Zygmunt Idziak figuruje w materiałach administracyjnych KW MO Katowice zawierających „Charakterystykę nr 11” dotyczącą „nielegalnej” organizacji pod nazwą „Antykomunistyczny Ruch Wyzwolenia”. Charakterystyka została sporządzona w 1973 roku przez Wydział „C” KW MO na podstawie materiałów archiwalnych o sygn. 325/III oraz akt sądowych o sygn. Sr. 426/51. Organizacja, która powstała w czerwcu 1951 w Rydułtowach liczyła 12 osób w wieku od 18 do 27 lat, a jej celem była „walka z ustrojem PRL”. W wyniku podjętych czynności operacyjno-śledczych „konspiratorzy” zostali w okresie od czerwca do lipca 1951 aresztowani i w dn. 13.11.1951 skazani przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach na kary więzienia. Zygmunt Idziak jako założyciel i dowódca „nielegalnej organizacji” otrzymał wyrok dożywotniego więzienia. IPN Ka 057/544, IPN Ka 057/11 t. 1-2, IPN BU 0174/12 (Charakterystyka nr 11).
Materiały administracyjne KW MO w Katowicach z roku 1961, zawierające wykaz osób z terenu byłego powiatu katowickiego zarejestrowanych w Wydziale „C” KW MO w Katowicach. Zygmunta Idziaka wymieniono w spisie osób, które należały do „nielegalnych organizacji po wyzwoleniu”. Zapis dotyczący ww., założyciela i członka „nielegalnej” organizacji pn. „Antykomunistyczny Ruch Wyzwolenia”, który został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach na karę dożywotniego więzienia, sporządzono na podstawie materiałów o sygn. D-I-3038. IPN Ka 0104/19 (19/K).
W dniu 27.11.1992 Sąd Wojewódzki w Katowicach (sygn. akt XVI Ko.828/92) na podstawie ustawy z dn. 23.02.1991 o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, postanowił stwierdzić nieważność wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach z dn. 13.11.1951 (sygn. akt Sr. 426/51). IPN Ka 1/187 (Sr. 426/51) t. 3.
.