Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 22-03-2024 11:35

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Józef
Nazwisko: Tetla
Miejsce urodzenia: Studzionka
Data urodzenia: 05-01-1906
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Anna
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Józef Tetla występuje w materiałach sprawy krypt. „Kolporterzy” prowadzonej od 12.01.1953 przez Wydział III WUBP Katowice/Stalinogród. Wstępno-agencyjne rozpracowanie krypt. „Kolporterzy” (przekwalifikowane 25.05.1953 na rozpracowanie agencyjne), zostało wszczęte w związku z rozkolportowaniem na terenie woj. katowickiego „ulotek o treści anty-państwowej i anty-radzieckiej” oraz ujawnieniem listów z pogróżkami, które otrzymywali aktywiści partyjni i społeczni. W wyniku rozpracowania ustalono, iż rozpowszechnianiem ulotek zajmują się członkowie działającej od 1948 roku na terenie województwa konspiracyjnej organizacji młodzieżowej „Tajne Harcerstwo Krajowe” (w lutym 1952 zmiana nazwy organizacji na „Szeregi Wolności”). W związku z dekonspiracją, jaka nastąpiła w grudniu 1952 członkowie „SW” zaczęli się ukrywać m.in. na terenie pow. pszczyńskiego w miejscowości Studzionka u Józefa Tetli, który został zatrzymany 19.10.1953 przez PUBP w Pszczynie i za udzielenie pomocy członkom „kontrrewolucyjnej” organizacji tymczasowo aresztowany. Materiały sprawy zarchiwizowano 26.11.1955 pod sygn. 21634/55, a 22.12.1960 zarchiwizowane materiały połączono z materiałami Wydziału Śledczego o sygn. 17945/54. W dniu 19.04.1971 materiały archiwalne zarejestrowano pod nową sygn. 1047/III. IPN Ka 03/734 t. 1-25 (1047/III).
Akta sądowe Wojskowego Sądu Rejonowego w Stalinogrodzie (Katowicach). Józef Tetla zatrzymany 19.10.1953 w związku z podejrzeniem o „udzielanie schronienia członom nielegalnej organizacji” został objęty śledztwem prowadzonym przez PUBP w Pszczynie pod nadzorem Prokuratury Powiatowej w Pszczynie (sygn. akt Sb 12/53). W związku z prowadzonym śledztwem ww. przesłuchano i w dn. 21.10.1953 tymczasowo aresztowano. Śledztwo zakończono 30.12.1953. Józef Tetla został oskarżony o udzielenie pomocy członkom „nielegalnej” organizacji mającej na celu „obalenie przemocą ustroju PRL”. W dniu 03.02.1954 Wojskowy Sąd Rejonowy w Stalinogrodzie (sygn. akt Sr. 18/54) uznał Józefa Tetlę za winnego tego, że w okresie od 11.12.1952 do 17.10.1953 we wsi Studzionka udzielił pomocy członkom „kontrrewolucyjnej organizacji mającej na celu walkę z ustrojem PRL” w ten sposób, że „ukrywał ich w swoich zabudowaniach dając im pożywienie”, tj. popełnienia przestępstwa z art. 28 w zw. z art. 86 § 2 kkWP. Decyzją sądu ww. skazano na karę 5 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 2 lat oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z dn. 11.03.1954 (sygn. S. 170/54) wyrok WSR w Stalinogrodzie z dn. 03.02.1954 został utrzymany w mocy. Karę pozbawienia wolności Józef Tetla odbywał w Więzieniu Karno-Śledczym w Pszczynie, a od 18.05.1954 w Ośrodku Pracy Więźniów w Rudzie Śląskiej. W dniu 30.09.1954 WSR w Stalinogrodzie udzielił ww. przerwy w odbywaniu kary na okres 1 roku licząc od 05.10.1954. Na mocy amnestii z dn. 27.04.1956 Prokurator Wojewódzki w Stalinogrodzie (sygn. Wn 280/55) darował 05.06.1956 ww. resztę nieodbytej kary więzienia i zarządził zwolnienie Józefa Tetli. IPN Ka 1/267 (Sr 18/54), IPN Ka 365/14.
Ww. figuruje w „Skorowidzu osób zamieszkałych na terenie pow. pszczyńskiego podejrzanych m.in. o współpracę z nielegalnymi organizacjami”. Tetla Józef, który w 23.04.1947 ujawnił się jako dowódca Drużyny ZWZ (Związek Walki Zbrojnej) Placówka Studzionka (nr 469/47/W.S.D.) w dn. 19.10.1953 został zatrzymany przez PUBP w Pszczynie w związku z udzieleniem pomocy ukrywającym się członkom organizacji „Szeregi Wolności” (nr sprawy Śl-12/53) i osadzony w Więzieniu Karno-Śledczym w Pszczynie jako podejrzany o czyn z art. 148 kk, występuje w „Wykazie osób gromady Studzionka” sporządzonym 19.01.1955. IPN Ka 0112/6 (7/PZ).
Ww. występuje w materiałach administracyjnych sporządzonych w 1961 roku przez Wydział „C” KW MO Katowice. W materiałach znajdują się wykazy osób z terenu pow. pszczyńskiego, które ze względu na swoją działalność zostały zarejestrowane w Wydziale „C” KW MO Katowice. Józef Tetla występuje w ewidencji operacyjnej jako osoba skazana w 1954 roku przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Stalinogrodzie (Katowicach) za współpracę z „nielegalną” organizacją o nazwie „Szeregi Wolności”. IPN Ka 0112/9 t. 1 (11/PZ).
Materiały administracyjne. Józef Tetla figuruje w „Charakterystyce nr 31” sporządzonej w 1974 roku przez Wydział „C” KW MO w Katowicach na podstawie akt 1047/III i dotyczącej konspiracyjnej organizacji młodzieżowej „Tajne Harcerstwo Krajowe” (02.02.1952 zmiana nazwy na „Szeregi Wolności”). Organizacja, która powstała w marcu 1948 na terenie Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach, działała na terenie Mysłowic, Katowic i powiatu pszczyńskiego. Członkowie zorganizowani początkowo w zastępy „Lisów”, „Wilków” i „Orłów”, a od czasu reorganizacji przeprowadzonej w lutym 1952 w oddziały „Bój” (dywersyjno-sabotażowy), „Duch” (zajmujący się propagandą), „Czuwaj” (odpowiedzialny m.in. za zabezpieczenie terenu podczas akcji ulotkowych) oraz „Redakcja” (redagowanie i powielanie ulotek) składali przysięgę o zachowaniu związku w tajemnicy i posługiwali się pseudonimami. W lipcu 1952 do „Szeregów Wolności” została włączona pięcioosobowa organizacja „Volgus”, która utworzyła oddział „Młodzi”. Celem TKH/SW była „walka z ustrojem PRL oraz osłabianie więzi ze Związkiem Radzieckim” poprzez redagowanie i kolportaż „wrogich” ulotek oraz wysyłanie „listów pogróżkowych” do aktywistów PZPR. Od 24.11.1948 dla członków organizacji wydawana była gazetka „Bojownik” zawierająca m.in. informacje pochodzące z zachodnich audycji radiowych. W wyniku rozpracowania, które zostało wszczęte na podstawie wyrywkowej kontroli korespondencji prowadzonej przez WUBP w Poznaniu, aresztowano 44 członków „Szeregów Wolności” oraz 20 „pomocników”. Zostali oni skazani przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Stalinogrodzie (Katowicach) na kary więzienia od roku do 10 lat. Józef Tetla, który udzielał schronienia członkom „nielegalnej” organizacji został zatrzymany i 03.02.1954 wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Stalinogrodzie (Katowicach) skazany na karę 5 lat więzienia. IPN Ka 057/340 t. 1-3 (Charakterystyka 31), IPN Ka 057/665 (Charakterystyka 31).
W dniu 10.04.1995 Sąd Wojewódzki w Katowicach (sygn. akt XVI 1.Ko.120/95) na podstawie ustawy z dn. 23.02.1991 o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, stwierdził nieważność wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Stalinogrodzie (Katowicach) z dn. 03.02.1954 (sygn. 18/54). SW uznał, że czyn za który Józef Tetla został skazany na karę 5 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 2 lat oraz przepadek całego mienia, był związany z działalnością ww. na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i wynikał z pobudek patriotycznych. IPN Ka 1/267 (Sr 18/54).
.