Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 26-11-2024 08:58

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Jan
Nazwisko: Wyrwa
Miejsce urodzenia: Kopytówka
Data urodzenia: 08-12-1896
Imię ojca: Jan
Imię matki: Wiktoria
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Sprawa Obiektowa krypt. "Wacław", nr 2037/49 została założona przez Referat III PUBP w Wadowicach na cały powiat wadowicki. Jej celem miało być rozpracowanie istniejących organizacji niepodległościowych z tego terenu oraz inwigilacja żołnierzy zlikwidowanych już organizacji, w tym organizacji Spuły. W dniu 03.01.1951 osoby związane z b. organizacją "Prawego" - Spuły zostały wyłączone z tej sprawy i objęte kontrolą operacyjną w ramach nowej sprawy obiektowej, również prowadzonej przez Referat III PUBP w Wadowicach. Brak daty zakończenia SO krypt. "Wacław". Akta o sygn. IPN Kr 075/4 t. 4 (68/OB).
Rozpracowanie krypt. "Mordercy" zostało założone 29.09.1947 przez referenta Referatu III PUBP w Wadowicach Henryka Borzęckiego. Prowadzone było pod nadzorem Wydz. III WUBP w Krakowie. W wyniku tego rozpracowania nie tylko starano się pozyskać agenturę, ale także zorganizowano na terenie powiatu wadowickiego grupy operacyjne, w skład których wchodzili funkcjonariusze PUBP w Wadowicach, milicjanci z posterunków MO oraz żołnierze 5 Pułku KBW z Wadowic, co pokazuje jak wielką wagę komuniści przywiązali do rozbicia organizacji Mieczysława Spuły. W ramach tego rozpracowania pozyskano do współpracy m.in. agenta UB Kazimierza Kubarka, ps. "Rokowski", który doprowadził do rozbicia organizacji oraz własnoręcznie, skrytobójczo zamordował jej dowódcę i zastępcę dowódcy. Ponadto wydał bezpiece listę osób związanych z organizacją Spuły, na której znajdował się m.in. jej współpracownik - Jan Wyrwa, który z tego powodu był 17.06.1949 w nocy aresztowany. W toku śledztwa nie przyznał się do zarzucanych mu czynów. Po zwolnieniu kontrolowany operacyjnie przez PUBP w Wadowicach. Rozpracowanie kontynuowano do 1952 roku, po likwidacji organizacji. Akta o sygn. IPN Kr 075/45 t. 3 (68/Ob).
Sprawa Obiektowa krypt. "We-5" została założona 03.01.1951 przez młodszego referenta Referatu III PUBP w Wadowicach Kazimierza Żywioła. Dotyczyła ona wyłącznie osób związanych z rozbitą już organizacją Mieczysława Spuły. Potrzebę utworzenia tej sprawy argumentował on tym, że dotyczy ona "elementu zdecydowanie wrogo nastawionego do obecnej rzeczywistości", który należy wziąć "w aktywne rozpracowanie". Brak informacji o dacie zakończenia rozpracowania. Materiały zawierają miesięczne raporty z przebiegu rozpracowania obiektowego. Ostatni raport pochodzi z 30.04.1952. Brak jakichkolwiek dokumentów i informacji dotyczących dalszego prowadzenia SO "We-5". Akta zawierają również charakterystykę organizacji Spuły, która została zamieszczona w aktach o sygn. IPN Kr 074/2. Akta o sygn. IPN Kr 075/45 t. 4 (68/OB).
Charakterystyka organizacji niepodległościowej Mieczysława Spuły ps. "Feluś", która działała w latach 1947-1949 na terenie powiatów: wadowickiego, chrzanowskiego, myślenickiego i krakowskiego. Była to organizacja utworzona po rozbiciu organizacji "Burza" Mieczysława Wądolnego "Mściciela" i stworzona w dużej mierze z żołnierzy pochodzących z oddziału "Burza". Bardzo aktywna, w przeciągu dwuletniej działalności przeprowadziła 98 akcji przeciwko komunistom lub osobom z nimi współpracującym. Organizacja została rozbita w czerwcu 1947 roku po zdradzie jednego z jej członków - Kazimierza Kubarka, który w rzeczywistości był agentem bezpieki o pseudonimie "Rokowski". Zastrzelił on osobiście śpiących - Spułę i jego zastępcę - Kudłacika w nocy 15/16 czerwca 1949. Akta zawierają kwestionariusz osobowy Jana Wyrwy, który występuje jako były współpracownik organizacji Spuły. Akta o sygn. IPN Kr 074/2 (2/X). Charakterystyka organizacji Spuły, napisana 30.08.1976 przez naczelnika Wydz. "C" KWMO w Krakowie Jana Roszkowicza, który twierdzi, że organizacja Spuły nie miała charakteru niepodległościowego, stoi w rażącej sprzeczności z opiniami współczesnych Spule funkcjonariuszy, a zwłaszcza funkcjonariusza Referatu III PUBP w Wadowicach K. Żywioła, który postanowił założyć SO krypt. "We-5" na żołnierzy i współpracowników nieistniejącej już organizacji Spuły. Należy pamiętać, że w walkę z tym oddziałem osobiście zaangażowany był naczelnik Wydz. III WUBP w Krakowie, Stanisław Wałach, a opinia o niepolitycznym charakterze tej organizacji w prawie 30 lat po jej rozbiciu jest prawdopodobnie zemstą bezpieki za jej rzeczywisty, antykomunistyczny charakter, a przy tym niezwykłą skuteczność.
.