Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Aleksander
Nazwisko: Wereszko
Miejsce urodzenia: Zakanale
Data urodzenia: 11-01-1917
Imię ojca: Józef
Imię matki: Anna
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta śledcze dotyczące Aleksandra Wereszko. Ww. został aresztowany w dniu 27.08.1946 przez funkcjonariuszy PUBP w Radzyniu Podlaskim. W czasie śledztwa zarzucono mu, że w "okresie od połowy czerwca do chwili aresztowania w dniu 27.08.1946 był członkiem nielegalnego związku noszącego nazwę >Zbrojny Ruch Oporu Armii Krajowej<. który miał na celu obalenie istniejącego porządku państwa polskiego", przechowywanie "bez zezwolenia władz broni palnej" oraz posługiwanie się fałszywą kennkartą na nazwisko "Aleksander Wojciechowicz" oraz pełnienie do połowy maja 1946 funkcję zastępcy komendanta Podobwodu WIN krypt "Małgorzata". W związku z powyższym Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie w dniu 30.05.1947 skazał Aleksandra Wereszko z art 86 § 2 KKWP oraz artykułu 191 KK na karę 5 lat więzienia oraz utratę praw publicznych i honorowych na okres 2 lat. Na mocy amnestii z dnia 22.02.1947 kary te darowano, a Aleksander Wereszko opuścił więzienie. Materiały śledcze złożono w archiwum Wydziału "C" KWMO w Lublinie pod sygn. 7513/III. IPN Lu 012/871 (7513/III).
Akta sądowe dotyczące Aleksandra Wereszko. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie w dniu 30.05.1947 Aleksander Wereszko został skazany z art 86 § 2 KKWP oraz 191 kk na karę 5 lat pozbawienia wolności oraz 2 lat utraty praw obywatelskich za przynależność do oddziału ROAK na terenie powiatu Biała Podlaska, nielegalne posiadanie broni oraz posługiwanie się fałszywymi dokumentami. Na mocy ustawy amnestyjnej z dnia 22.02.1947 karę darowano, a Aleksander Wereszko został zwolniony z więzienia. IPN Lu 17/587 (688/47).
Akta operacyjne dotyczące Aleksandra Wereszko ps. "Roch". Ww. w okresie okupacji niemieckiej był żołnierzem AK na terenie powiatu Biała Podlaska, gdzie był komendantem rejonu na gminę Zakanale. W 1943 roku wstąpił do oddziału leśnego pod dowództwem "Zenona". Po wkroczeniu Armii Czerwonej na teren Lubelszczyzny, kontynuował działalność w ramach Ruchu Oporu Armii Krajowej. Zatrzymany przez PUBP w Radzyniu Podlaskim w dniu 27.08.1946. W dniu 30.04.1947 Wojskowy Sąd Rejonowy skazał Aleksandra Wereszko na 5 lat więzienia i utratę praw publicznych i honorowych na 2 lata. Wkrótce potem został jednak zwolniony na mocy amnestii. W maju 1954 Wydział III Departamentu II MBP wytypował A. Wereszko jako kandydata do werbunku, od którego jednak odstąpiono z uwagi na "nieprzydatność". Teczka zawiera głównie materiały z lat 1951-1955 w tym doniesienia TW, życiorys A. Wereszko, protokoły przesłuchań, materiały z opracowywania ww. jako kandydata do werbunku. IPN BU 01224/1848 (407/II).
Analizowana teczka zawiera materiały operacyjne na temat byłych żołnierzy Armii Krajowej i innych organizacji niepodległościowych działających w Polsce. Wśród materiałów znajduje się Informacja z KMMO z Siedlec sporządzona w październiku 1970 dotycząca Stefana Wyrzykowskiego ps. "Zenon" byłego dowódcy oddziału AK i WiN na terenie Białej Podlaskiej oraz jego podkomendnych. Wśród osób wskazywanych jako kontakt Wyrzykowskiego występuje jego były podkomendny Aleksander Wereszko ps. "Roch"- charakteryzowany jako "były członek sztabu AK i WiN w zgrupowaniu >Zenona<". W krótkiej charakterystyce ww. wskazano, że reprezentuje wobec rzeczywistości PRL "chwiejną postawę". IPN BU 0644/189 (1547/R).
Materiały Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Broń" prowadzonej przez SB w Radzyniu Podlaskim pod nadzorem Wydziału III KW MO w Lublinie. W dniu 24.03.1964 Referat SB KP MO W Radzyniu Podlaskim zarejestrował pod nr 3908 SOS krypt. "Broń". Za podstawę jej założenia posłużyły materiały archiwalne (protokoły przesłuchań, donosy agenturalne oraz notatki służbowe), z których wynikało że oddział WiN pod dowództwem "Kłosa" działający w latach 1945-1947 w powiecie Radzyń Podlaski - Siedlce "zamelinował większość ilość broni maszynowej i ręcznej". Wśród figurantów rozpracowania występuje Aleksander Wereszko, który we wspomnianym okresie pełnił funkcję dowódcy Obwodu WiN, w którym działania bojowe prowadził oddział "Kłosa". W toku prowadzonego rozpracowania dokonano przesłuchania A. Wereszko na okoliczność posiadanej wiedzy o ukrywanej broni przez oddziały WiN w podlegającym mu obwodzie. W teczce znajdują się również materiały śledcze z lat 40 (protokoły przesłuchań, donosy agenturalne, odpisy wyroków sądowych, notatki służbowe) oraz notatki, protokoły przesłuchań oraz donosy agenturalne z prowadzonego rozpracowania. 14.04.1967 zakończono prowadzenie rozpracowania krypt. "Broń", a materiały złożono w archiwum Wydziału "C" KW MO w Lublinie pod sygn. 4499/II. IPN Lu 014/831 (4499/II).
.