Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Stanisław
Nazwisko: Gnat
Miejsce urodzenia: Tarnów
Data urodzenia: 14-08-1922
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Katarzyna
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta kontrolno-śledcze i operacyjne PUBP w Tarnowie w sprawie Stanisława Gnata. W aktach dokumentacja dot. ujawnienia 21.04.1947 przed PUBP w Tarnowie. Oświadczenie o ujawnieniu jako b. plutonowy AK, w maju 1945 dezerter z LWP. Nie ujawnił się z działalności w WiN w 1945 roku z obawy przed represjami. Zatrzymany i skazany w 1946 roku Teodor Truchan ps. "Bartosz" nie ujawnił w śledztwie swojej struktury placówki dywersyjnej WiN w Tarnowie działającej w 1945 roku. Dopiero na podstawie doniesień agentury i w konsekwencji zatrzymań kolejnych członków WiN, PUBP w Tarnowie na przełomie 1949/50 uzyskał częściową wiedzę na temat działalności Stanisława Gnata w 1945 roku. Osadzony w więzieniu w innej sprawie został przewieziony z Nowego Wiśnicza do więzienia w Tarnowie. Aresztowany tymczasowo 20.01.1950. Sądzony w kolejnych sprawach i kilkakrotnie skazywany przez WSR w Krakowie, przy złamaniu wówczas obowiązujących norm prawnych. Akta o sygn. IPN Kr 07/2611 (2722/III).
Sprawa Obiektowa kryptonim "Wino" prowadzona przez WUBP w Krakowie i PUBP w Tarnowie, dotycząca członków Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" z terenu województwa krakowskiego, powiatu tarnowskiego. W tomie dokumentacja z rozpracowań, doniesienia agentury, meldunki jednostek UB, dokumentacja administracyjna ze sprawy "Wino". Stanisław Gnat figuruje w sprawie jako członek WiN w 1945 roku. Akta o sygn. IPN Kr 075/27 t. 14 (42/OB).
Sprawa Obiektowa (SO) krypt. "Akademia", wraz z dokumentacją administracyjną, prowadzona przez Wydział III WUBP/KWMO w Krakowie w latach 1945-1969 dotycząca rozpracowania osób związanych z AK z terenu woj. krakowskiego. Akta zawierają m.in. meldunki specjalne, wykazy, statystyki, materiały administracyjne powiatowych urzędów bezpieczeństwa z terenu województwa krakowskiego dot. akcji ujawnienia żołnierzy podziemia niepodległościowego w okresie luty-kwiecień 1947. Stanisław Gnat figuruje w wykazie jako ujawniony 29.03.1947 w PUBP Tarnów plutonowy AK o ps. "Dunaj" z grupy "Bartosza" i dezerter z LWP w 1945 roku. Broni nie zdał. Akta o sygn. IPN Kr 075/18, t. 39 (29/OB).
Sprawa w WPR w Krakowie przeciwko Stanisławowi Gnatowi i innym członkom tarnowskich struktur WiN. Areszt tymczasowy decyzją WPR 20.01.1950. Akt oskarżenia z 14.03.1950 z art. 27 KKWP, w zw. z art. 259 KK, art. 4 par. 1 dekretu z 13.06.1946, oraz art. 9 dekretu z 30.10.1944. Oskarżony o posiadanie broni, przynależność do grupy bojowej WiN pod dowództwem Błasika, udział w akcjach tej grupy. Sprawę z zatwierdzonym aktem oskarżenia przekazano do WSR w Krakowie. Akta o sygn. IPN Kr 111/2506 (Pr.II 266/50).
Pomimo wyroku z 28.04.1950 sprawa Stanisława Gnata została ponownie podjęta przez PUBP w Tarnowie i WPR w Krakowie. Kolejny areszt tymczasowy (pomimo aktualnego wyroku i osadzenia) wydano decyzją WPR z datą 11.05.1950. Akt oskarżenia z art. 3 i 4 dekretu z 30.10.1944 w zb. z art. 9 tegoż dekretu, oraz z art. 86 par. 2 KKWP przesłano 21.06.1950. Wobec trwających śledztw w powiązanych sprawach akt oskarżenia uzupełniono 10.08.1950 zarzutami o zabójstwo sowieckiego żołnierza w dn. 01.07.1945. W aktach skarga rewizyjna do NSW z 06.09.1950 od wyroku z 30.08.1950, w związku ze zbyt niskim wymiarem kary zdaniem PUBP w Tarnowie i WPR w Krakowie. Akta o sygn. IPN Kr 111/2575 (Pr. II 397/50).
Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie, na sesji wyjazdowej w Tarnowie przeciwko członkom tarnowskich struktur WiN, związanych z grupą dywersyjną T. Truchana, i W. Błasika. Przebywający od 1949 roku w więzieniu Stanisław Gnat, formalnie został aresztowany tymczasowo 20.01.1950 decyzją WPR w Krakowie. Wyrokiem z 28.04.1950 skazany łącznie z art. 259 kk,art. 4 par. 1 dekretu z 13.06.1946 na 10 lat więzienia. Postanowieniem z 05.07.1950 NSW w Warszawie oddalił skargę rewizyjną skazanego. Pomimo skazania PUBP w Tarnowie wraz z WPR w Krakowie prowadziły śledztwo dalej, rozszerzając zarzuty związane z zabójstwem przez członków grupy WiN 01.07.1945 żołnierza sowieckiego prowadzącego rabunek mienia rolników. Pomimo trwającego osadzenia WPR w Krakowie wydała kolejny nakaz aresztowania 10.05.1950. Wyrokiem z 30.08.1950 skazany z art. 86 par. 2 KKWP na 10 lat więzienia, z zastosowaniem amnestii z 1947 roku zmniejszono do 2,5 roku więzienia. Po uwzględnieniu skargi rewizyjnej wniesionej przez UB i WPR do NSW sprawę Stanisława Gnata wydzielono 19.01.1951 do osobnego postępowania. Akta o sygn. IPN Kr 110/4127, t. 1-2 (Sr 445/50).
Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie przeciwko Stanisławowi Gnatowi. Postanowieniem z 19.01.1951 NSW nakazał WSR w Krakowie ponowne rozpatrzenie sprawy, uznając wyrok z 30.08.1950 za zbyt łagodny. Wyrokiem w sprawie Sr 83/51 na sesji wyjazdowej w Tarnowie Stanisław Gnat został skazany z art. 3 dekretu z 30.10.1944 na karę śmierci, zamienioną jednocześnie na mocy amnestii na 15 lat więzienia. Wobec funkcjonowania wobec osadzonego jednocześnie 3 wyroków w przeciągu kilku miesięcy z tego samego sądu z różnych paragrafów, sprawę ponownie podjęto w kwietniu 1951. Akta o sygn. IPN Kr 110/4378 (Sr 83/51).
Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie dot. Stanisława Gnata. Na podstawie wcześniejszych wyroków 24.04.1951 na podstawie art. 32 par. 3 KKWP, w zw. z art. 259 KK, 18 par. 1 i 4 par. 1 dekretu z 13.06.1946 został skazany łącznie na 15 lat więzienia. Osadzony w Rawiczu, Nowogardzie, Strzelcach Opolskich. Postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z 17.05.1956 na mocy amnestii z 27.04.1956 złagodzono wyrok do 10 lat więzienia. Zwolniony decyzją Sądu Wojewódzkiego w Opolu na przerwę w odbywaniu kary 11.06.1957. Kolejnym postanowieniem z 19.09.1957 zwolniony warunkowo. Akta o sygn. IPN Kr 110/4498 (Sr 240/51).
Księga Główna Więźniów CW w Rawiczu wraz ze skorowidzami z lat 1950-55. Przewieziony z CW Montelupich w Krakowie do Rawicza 22.11.1951. Z Rawicza przewieziony transportem do więzienia w Nowogardzie 14.12.1954. Księga Główna Więźniów CW w Rawiczu o sygn. IPN Po 3/38 oraz skorowidze o sygn. IPN Po 3/47, 3/50, 3/51.
Skorowidz do Księgi Głównej Więźniów CW w Strzelcach Opolskich za rok 1956, poz. 967/56. Osadzony w CW w Strzelcach 24.11.1956. Zwolniony na przerwę w odbywaniu kary 11.06.1957, podczas której uzyskał warunkowe zwolnienie. Akta o sygn. IPN Wr 582/81.
Charakterystyka nr 199 sporządzona w 1987 roku w Wydziale "C" WUSW w Krakowie, dotycząca oddziału bojowego/ grupy dywersyjnej WiN. Na bazie placówki AK z Tarnowa krypt. "Tekla" w maju 1945 powstała grupa dywersyjna pod dowództwem Teodora Truchana ps. "Bartosz", b. dowódcy plutonu palcówki AK "Tekla". Od połowy 1945 oddział został podporządkowany WiN, Truchan przeszedł do działalności w strukturach wywiadowczo-informacyjnych WiN, a dowództwo przejął Wojciech Błasik ps. "Walek". Po fali aresztowań w tarnowskich strukturach WiN w sierpniu 1946 oddział zakończył działalność. W okresie swojej działalności 1945-1946 oddział przeprowadził kilka akcji przeciwko żołnierzom sowieckim, funkcjonariuszom MO, UB oraz ich współpracownikom. Stanisław Gnat podwładny "Bartosza" z okresu okupacji niemieckiej, brał udział w jednej z akcji grupy dywersyjnej oraz na polecenie kierownictwa tarnowskiej placówki WiN miał zorganizować grupę zbrojną, chroniącą ludność Piotrkowic i okolicy przed rabunkami żołnierzy sowieckich. W obawie przed aresztowaniem w 1945 roku wyjechał na Pomorze ukrywając się przed UB. Akta o sygn. IPN Kr 074/198 (199/X).
Charakterystyka nr 200 sporządzona w latach 1985-86 w Wydziale "C" WUSW w Krakowie dot. organizacji "Wolność i Niezawisłość" (WiN) Okręg Krakowski, działającej na terenie województwa krakowskiego w okresie od września 1945 do października 1947. Do zbiorczego opracowania dołączono kwestionariusze osobowe członków organizacji, prasę konspiracyjna WiN, dokumenty programowe i informacje o działalności WiN. Stanisław Gnat ps. "Topola-Dunaj" figuruje w charakterystyce jako b. żołnierz AK, członek WiN na terenie Tarnowa. W lipcu 1945 brał udział w akcji przeciwko żołnierzowi sowieckiemu. Aresztowany przez UB w 1950 roku. Akta o sygn. IPN Kr 074/199, t. 1-8 (200/X).
.