Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Władysław
Nazwisko: Frączek
Miejsce urodzenia: Kraków
Data urodzenia: 30-07-1919
Imię ojca: Wojciech
Imię matki: Aniela
Nazwisko: Frączek
Miejsce urodzenia: Kraków
Data urodzenia: 30-07-1919
Imię ojca: Wojciech
Imię matki: Aniela
Znany/a też jako:
Zdzisław Wierzbicki
Władysław Frączek w okresie od września 1942 roku do lipca 1944 roku był żołnierzem Armii Krajowej, sekcyjnym III Oddziału Partyzanckiego "Żelbet"; ochraniał też radiostację "Wisła" (zob. więcej - https://www.tvp.pl/program-tv/kryptonim-muzeum-szlak-armii-krajowej-odc-15-radiostacja-wisla/5e017380d0341022553e013d ). W lipcu 1944, po wsypie przeszedł do partyzantki na terenie powiatu myślenickiego, w której przebywał do października. Postrzelony przez Niemców w nogę, do końca wojny ukrywał się. W czerwcu 1945, w obawie przed aresztowaniem z powodu swojej akowskiej przeszłości, wyjechał na Ziemie Odzyskane. Wtedy zaczął posługiwać się fałszywym nazwiskiem - Zdzisław Wierzbicki. Po pewnym czasie powrócił do Krakowa. W lipcu 1946 wstąpił do oddziału niepodległościowego Mieczysława Wądolnego "Mściciela", gdzie pełnił funkcję kucharza, jak również brał udział w akcjach oddziału. Za swoją działalność w AK odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Walecznych.
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Akta śledztwa przeciwko Władysławowi Frączkowi i innym osobom związanym z organizacją niepodległościową Mieczysława Wądolnego, ps. "Mściciel". Zatrzymany 13.01.1947 przez WUBP w Krakowie pod nazwiskiem Zdzisław Wierzbicki. Przy jego zatrzymaniu przeprowadzono rewizję osobistą, podczas której odnaleziono m.in. sygnet z orzełkiem. W czasie śledztwa bity. Akt oskarżenia sporządził 22.02.1947 oficer śledczy WUBP w Krakowie Jan Zborowski. Oskarżony z art. 3a Dekretu z 30.10.1944, art. 86 par. 2 KKWP, art. 3 par. 2; art. 1 par. 1, 2 i 3 oraz art. 4 par. 1 Dekretu z 13.06.1946, art. 225 KK oraz z art. 191 KK, tj. o to, że w okresie od stycznia do czerwca 1946 należał organizacji niepodległościowej o nazwie „Ruch Oporu Armii Krajowej”, a następnie aż do chwili aresztowania w styczniu 1947 należał do organizacji niepodległościowej "Burza", brał udział w akcjach tych organizacji, w tym w ataku na posterunek MO w Stryszowie oraz w likwidacji konfidenta UB, posiadał broń oraz posługiwał się fałszywymi dokumentami. Sprawa została przekazana do Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie. Materiały złożono 11.03.1947 w Archiwum Wydz. II WUBP w Krakowie pod dawną sygn. 1294/I. Przerejestrowano 24.02.1968 do nr 395/III. Akta zawierają też dokumenty późniejsze, dotyczące rozpracowania innych osób związanych z organizacją "Mściciela". | Akta o sygn. IPN Kr 07/326 t. 1-2 (395/III). | |
| Sprawa przed Wojskową Prokuraturą Okręgową nr 5 i Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie przeciwko Władysławowi Frączkowi, ps. „Łokietek" i innym. Postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydał 27.01.1947 prokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej nr V ppłk mgr Stanisław Zarakowski. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Rozprawa Główna odbyła się 06.05.1947 przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie, który orzekał w składzie: przewodniczący - por. Ludwik Kiełtyka, sędzia wojskowy - ppor. Władysław Sieradzki oraz ławnik - chor. Alfred Słoma. Władysław Frączek przyznał się częściowo do zarzucanych mu czynów, w tym do osobistej likwidacji milicjanta Czeladka skazanego przez Podziemie za współpracę z Niemcami oraz do udziału w rozbrojeniu posterunku MO. Skazany 10.05.1947 przez WSR w Krakowie na karę śmierci. W opinii składu sądzącego Frączek nie zasługiwał na łaskę. Od tego wyroku do Najwyższego Sądu Wojskowego wniósł rewizję adwokat - dr Wacław Brodkiewicz. NSW postanowieniem z 07.07.1947 przychylił się do wniosku obrońcy i uchylił wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia przez WSR w Krakowie, w innym składzie sędziowskim, po uzupełnieniu śledztwa. Uzupełniający akt oskarżenia przeciwko niemu sporządził 24.09.1947 podprokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej V kpt. dr Julian Turski. Oskarżony z art. 1 par. 2 i 3 Dekretu z 13.06.1946 w związku z art. 259 KK. Rozprawa Główna odbyła się 20.11.1947 przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie, któremu przewodniczył mjr Stanisław Hollitscher. Frączek ponownie przyznał się częściowo do zarzucanych czynów. Wyrokiem z 24.11.1947 WSR w Krakowie ponownie skazał go na karę śmierci, jednocześnie na podstawie amnestii obniżył ją do 15 lat więzienia. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Przeniesiony 09.01.1948 do Więzienia we Wronkach. Zgromadzenie Sędziów NSW z 16.02.1955 na podstawie amnestii zmniejszyło Frączkowi karę do 10 lat więzienia. Przeniesiony 22.08.1955 do Ośrodka Pracy Więźniów w Strzelcach Opolskich, a 06.04.1956 do Centralnego Więzienia Karnego w Strzelcach Opolskich. Sąd Wojewódzki w Krakowie postanowieniem z 18.05.1956 na podstawie amnestii zmniejszył karę do 5 lat więzienia. W dniu 25.08.1956 Sąd Wojewódzki w Krakowie zarządził przedterminowe, natychmiastowe wypuszczenie Władysława Frączka na wolność. Zwolniony z więzienia 04.09.1956. W tomie 2 akt znajduje się kenkarta oraz dowód osobisty Władysława Frączka na nazwisko Zdzisław Wierzbicki. | Akta o sygn. IPN Kr 110/1884 t. 1-4 (Sr 1325/47). | |
| Księga Główna więźniów karnych Centralnego Więzienia we Wronkach za lata 1946-1948. Władysław Frączek przybył do tego więzienia 09.01.1948 z Więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. | Akta o sygn. IPN Po 3/59. | |
| Księga Główna więźniów karnych Centralnego Więzienia we Wronkach za lata 1951-1952. Władysław Frączek przybył do tego więzienia 09.01.1948. Opuścił je 22.08.1955 w ramach transportu do Ośrodka Pracy Więźniów w Strzelcach Opolskich. | Akta o sygn. IPN Po 3/63. | |
| Skorowidz do Księgi Głównej więźniów karnych Centralnego Więzienia Karnego w Strzelcach Opolskich za 1956 rok. Władysław Frączek przybył do tego więzienia 06.04.1956. Zwolniony warunkowo 04.09.1956. | Akta o sygn. IPN Wr 582/81. | |
| Plutonowy Władysław Frączek pseud. "Łokietek”, występuje jako sekcyjny III Oddziału Partyzanckiego „Żelbet” w materiałach UB z lat 1945-1969 dot. Sprawy Obiektowej (SO) krypt. „Akademia”. W ramach SO "Akademia" w latach 1945-1968 rozpracowywano osoby związane z AK na terenie woj. krakowskiego. | Akta o sygn. IPN Kr 075/18 t. 1-45 (29/OB). | |
| Charakterystyka nr 1 dot. organizacji „Burza” Mieczysława Wądolnego ps. „Mściciel”, opracowana w Wydz. „C” KWMO w Krakowie w 1974 roku. We wrześniu 1945 roku Wądolny zorganizował na terenie powiatu wadowickiego oddział partyzancki, nad którym przejął dowództwo, przyjmując pseudonim „Granit” (późn. „Mściciel”). Początkowo działał samodzielnie, natomiast w 1946 roku jego oddział podporządkował się organizacji Armia Polska w Kraju (której podporządkowane było też, działające na Podhalu, zgrupowanie Józefa Kurasia „Błyskawica”). „Burza” była bardzo aktywna i miała wybitnie niepodległościowy charakter. Podczas swojej działalności przeprowadziła wiele akcji zbrojnych, w tym 14 na posterunki MO i funkcjonariuszy MO. Ponadto dokonała likwidacji 47 funkcjonariuszy komunistycznych lub osób związanych z komunistami, w tej liczbie m.in. 1 „doradcy sowieckiego” (czyli osoby związanej z sowieckimi służbami specjalnymi jak NKWD czy SMIERSZ), 4 funkcjonariuszy UB, 9 funkcjonariuszy MO. Organizacja została rozbita w styczniu 1947, kiedy Wądolny, osaczony przez siły bezpieczeństwa, popełnił samobójstwo. Akta zawierają kwestionariusz osobowy Władysława Frączka ps. „Łokietek”, który występuje jako żołnierz „Burzy” w okresie od lipca 1946 do czasu swojego aresztowania 13.01.1947. Używał fałszywego nazwiska: Zdzisław Wierzbicki. Skazany przez WSR w Krakowie na 15 lat więzienia. | Akta o sygn. IPN Kr 074/1, t. 1-3 (1/X). Charakterystyka organizacji "Burza" jest dostępna również pod sygn. IPN BU 0172/1. |