Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 22-10-2024 11:46

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Andrzej
Nazwisko: Rzewuski
Miejsce urodzenia: Aszchabad
Data urodzenia: 31-10-1895
Imię ojca: Stefan
Imię matki: Weronika
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta śledcze dotyczące Andrzeja Rzewuskiego ps. "Przemysław", "Hańcza". Ww. do 1939 roku był oficerem WP w stopniu majora, brał udział w kampanii wrześniowej. W okresie okupacji był żołnierzem ZWZ, a następnie AK. Walczył w Powstaniu Warszawskim. Po upadku powstania kontynuował działalność konspiracyjną organizując rozbite struktury AK na terenie Poznania i okolic. Wiosną 1945 w miejsce rozwiązanych struktur AK powołał Wielkopolską Samodzielną Grupę Ochotniczą "Warta". Wraz z podległymi sobie podkomendnymi przeprowadził szereg akcji przeciwko UB i NKWD. Na rozkaz gen. Kopańskiego rozwiązał WSGO "Warta" w dniu 10.11.1945, a następnie ukrywał się. Aresztowany w dniu 26.11.1945 przez funkcjonariuszy WUBP w Poznaniu. W trakcie brutalnego śledztwo usiłowano wydobyć od niego informacje dotyczące działalności oddziału, jego liczebności, podległych mu żołnierzy, punktów kontaktowych oraz powiązań z emigracją oraz stanu finansów. W dniu 20.05.1946 Andrzej Rzewuski popełnił samobójstwo w celi więziennej. IPN Po 04/157 (1178/III).
Akta Sprawy Obiektowej krypt. "Merkur" prowadzonej przez Wydział III WUBP w Poznaniu w latach 1945-1956. Rozpracowanie dotyczyło żołnierzy konspiracyjnej organizacji Wielkopolska Samodzielna Grupa Ochotnicza "Warta" powołanej do życia wiosną 1945 roku przez majora Andrzeja Rzewuskiego ps. "Przemysław", "Hańcza". Grupa ta funkcjonowała na terenie województwa wielkopolskiego. W materiałach sprawy wielokrotnie przechodzi osoba majora Andrzeja Rzewuskiego pierwszego dowódcy WSGO "Warta". Ww. dowodził oddziałem do listopada 1945, kiedy to został aresztowany przez UB. Teczka zawiera między innymi protokoły przesłuchania A. Rzewuskiego oraz fragmenty śledztwa prowadzonego przeciwko ww. A. Rzewuski popełnił samobójstwo w dniu 20.05.1946 w celi aresztu śledczego WUBP w Poznaniu. Rozpracowanie "Merkur" zakończono w 1956 roku. IPN Po 003/355 (359/IV).
W materiałach znajduje się opracowanie wewnątrzresortowe sporządzone w 1982 roku przez Wydział "C" KWM O w Poznaniu dotyczące WSGO "Warta". Zawiera ono obszerną informację na temat ww. organizacji konspiracyjnej oraz jej żołnierzy. Wśród nich są informacje dotyczące Andrzeja Rzewuskiego dowódcy oddziału. Ww. od 1919 do 1939 był oficerem zawodowym w stopniu majora. W okresie okupacji członek AK, w listopadzie 1944 nawiązał kontakt z ppłk. Janem Szczurkiem-Cergowskim ps. "Sławbor" - komendantem AK na obszar zachodni, który mianował go komendantem na obszar poznański AK z zadaniem nawiązania kontaktów z rozbitą przez gestapo kadrą dowódczą. Na przełomie lutego-marca 1945 przybył do Poznania i po nawiązaniu kontaktów z kadrą dowódczą na terenie Ostrowa Wielkopolskiego przystąpił do realizowania powierzonych mu zadań. Pod koniec kwietnia 1945 otrzymał odgórny rozkaz rozwiązania dołów organizacyjnych AK i wówczas postanowił utworzyć organizację Wielkopolska Samodzielna Grupa Ochotnicza "Warta" wydając w tym celu rozkaz organizacyjny 1.05.1945. Od maja do listopada 1945 był komendantem ww. organizacji. 15.11.1945 rozwiązał WSGO "Warta". W dniu 26.11.1945 aresztowany przez WUBP Poznań, popełnił samobójstwo w trakcie śledztwa w maju 1946. Teczka zawiera poza obszerną charakterystyką grupy również kwestionariusze osobowe grupy oraz zdjęcia. IPN BU 0185/70 (Opracowanie Nr 70, p.237).
.