Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Maria
Nazwisko: Przeździecka
Miejsce urodzenia: Grzymały
Data urodzenia: 01-06-1921
Imię ojca: Józef
Imię matki: Apolonia
Nazwisko: Przeździecka
Miejsce urodzenia: Grzymały
Data urodzenia: 01-06-1921
Imię ojca: Józef
Imię matki: Apolonia
Znany/a też jako:
Maria Przyzdziecka
Imiona rodziców: Józef
Maria Przezdziecka
urodzony/a 01- 06-1921 Grzymały
Imiona rodziców: Józef Apolonia
Imiona rodziców: Józef
Maria Przezdziecka
urodzony/a 01- 06-1921 Grzymały
Imiona rodziców: Józef Apolonia
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Meldunki sytuacyjne WUBP Białymstoku przesłane do MBP Warszawa za rok 1947. W materiałach znajduje się meldunek z dnia 9.07.1947 z informacją, iż dzień wcześniej przez PUBP Łomża zatrzymana została m.in. Maria Przeździecka ps. "Krystyna", komendantka Służby Pomocniczej Kobiet (SPK) organizacji Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW) na powiat łomżyński. Z powodu braku dostatecznych dowodów zwolniona 24.07.1947. | IPN Bi 045/760 (39/21), IPN Bi 045/496 (28/18), IPN Bi 045/904 (42/14), IPN Bi 047/651 (28/18). | |
| Materiały operacyjne UBP dla m.st. Warszawy dotyczące Marii Przeździeckiej. W aktach znajduje się m.in. agencyjne doniesienie Źródła ps. "Halina" z 2.02.1947 dotyczące wizyty Stanisława Bączyka ps. "Wariat" u Mari Przeździeckiej. Grupa NZW miała przejść na teren gm. Rutki. Z doniesienia Źródła ps. "Stefan" z 29.12.1947 wynika, że w 1944 roku miała miejsce akcja zbrojna w Czerwonym Borze, mająca na celu odbicie z rąk Gestapo dziewczyny o ps. "Krystyna". UBP na m.st. Warszawa wydał 11.03.1949 postanowienie o zatrzymaniu M. Przeździeckiej. Aresztowana 22.03.1949, następnie 9.04.1949 osadzona w więzieniu przy ul. Rakowieckiej. | IPN BU 0235/562 (587/II). | |
| Akta kontrolno-śledcze WUBP Białystok w sprawie Marii Przeździeckiej. Dnia 4.05.1949 ww. została osadzona w Więzieniu Karno-Śledczym w Białymstoku, natomiast śledztwo w sprawie wszczęto 26.05.1949. W więzieniu inwigilowana za pośrednictwem Źródła ps. "Mucha". W doniesieniu z 13.06.1949 "Mucha" informuje, iż ww. opowiadała mu o swojej przynależności do NZW. Dnia 6.08.1949 WUBP Białystok postanowił pociągnąć M. Przeździecką do odpowiedzialności karnej i wraz z aktem oskarżenia śledztwo zostało zamknięte. Zgodnie z treścią aktu Maria Przeździecka została oskarżona o to, że od lipca 1944 do 22.03.1949 na terenie pow. łomżyńskiego należała do organizacji NOW, następnie NZW, występując w nich pod ps. "Krystyna". Od lipca 1944 do lipca 1947 pełniła w nich funkcję sanitariuszki, natomiast od marca do lipca 1945 wydawcy prasy m.in. "Walka", od marca 1945 do lutego 1946 komendantki SPK. | IPN Bi 015/639 (KSL-6916). | |
| Akta Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Białymstoku w sprawie Marii Przeździeckiej. Wyrokiem WSR Białystok z 22.10.1949 została uznana winną tego, że od lipca 1944 do września 1946 na terenie gm. Długobórz pow. Łomża była członkiem NOW, następnie NZW pełniąc funkcję sanitariuszki, wydawcy prasy, a następnie komendantki powiatowej SPK. Za powyższe została skazana na 8 lat więzienia wraz z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres lat 2 oraz przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa. Na mocy amnestii (z 22.02.1947) karę więzienia złagodzono do 4 lat więzienia. Wyrok uprawomocnił się 3.05.1950. Z dniem 14.12.1950 osadzona w CW Fordon. WSR Białystok 3.12.1952 wydał postanowienie o zwolnieniu warunkowym ww. z odbywania pozostałej części kary, w związku z czym Maria Przeździecka opuściła CW Fordon 16.12.1952. | IPN Bi 212/2770 (Sr. 484/49). | |
| Sprawa obiektowa krypt. "Łaba" prowadzona przez Wydział III WUBP Białystok i PUBP Łomża w latach 1948-1955. Dotyczyła rozpracowania Komendy Powiatu NZW pow. Łomża, Kolno i Zambrów krypt. "Łaba". Jednostka zawiera m.in. schemat organizacyjny oraz schemat łączności KP NZW krypt. "Łaba", mapę oraz schemat struktury organizacyjnej KP krypt. "Łaba", skład Zarządu Stronnictwa Narodowego na terenie pow. Łomża oraz wykaz członków NZW. Maria Przeździecka ps. "Krystyna" figuruje w spisie figurantów rozpracowania obiektowego jako komendantka SPK oraz łączniczka znajdująca się w więzieniu. Sprawa zarchiwizowana pod sygn. 155/IV/e. | IPN Bi 011/15 (155/IV/e). | |
| Sprawa obiektowa krypt. "Chrobry/XV" prowadzona przez Wydział III KW MO Białystok w latach 1949-1955 dotycząca rozpracowania działaczy NOW oraz NZW krypt. "Chrobry/XV". Materiały zawierają m.in. schemat organizacyjny NSZ, schemat łączności Komendy Obwodu NZW krypt. "Chrobry/XV", doniesienia agenturalne, wykaz osób zajmujących kierownicze stanowiska w KP NSZ oraz NZW na terenie powiatów Białystok, Wysokie Mazowieckie, Sokółka, Łomża, Bielsk Podlaski, Grajewo, Kolno. Maria Przeździecka występuje w spisie figurantów przechodzących w sprawie KP Łomża krypt. "Podhale" oraz w "Spisie nielegalnej organizacji NZW" jako nieujawniona komendantka SPK przebywająca w CW Fordon. Materiały zarchiwizowano pod sygn. 154/IV. | IPN Bi 011/13 (154/IV). | |
| Sprawa obiektowa krypt. "Podhale" prowadzona przez Wydział III WUBP Białystok oraz PUBP Łomża w latach 1950-1953. Dotyczyła rozpracowania członków Komendy Powiatu NZW krypt. "Podhale" z powiatów Łomża, Kolno, Zambrów. Jednostka zawiera m.in. schematy struktur organizacyjnych KP NOW Łomża krypt. "Łukasz" oraz KP NZW Łomża krypt. "Podhale", spis figurantów rozpracowania przebywających w więzieniach, raport o przebiegu rozpracowania, mapę KP NZW Łomża krypt. "Podhale". Maria Przeździecka ps. "Krystyna" występuje w spisie figurantów rozpracowania przebywających w więzieniu jako osadzona w CW Fordon, skazana na 8 lat więzienia. Sprawa zarchiwizowana pod sygn. 155/IV/b-e. | IPN Bi 011/14/2 (155/IV/b-e). | |
| Teczka zagadnieniowa krypt. "P-14" zarejestrowana i prowadzona przez Wydział III KW MO Białystok w okresie 22.09.1959 - 30.11.1971. Dotyczyła byłych członków podziemia niepodległościowego obozu narodowego objętych kontrolą operacyjną. Jednostka zawiera m.in. schematy struktury organizacyjnej Okręgu NOW krypt. "Cyryl" oraz KO NSZ krypt. "XIII", KO NZW krypt. "Chrobry/XV" i Organizacji Polskiej, wykaz broni zdobytej w walkach, w ramach akcji ujawniania i inny sposób w latach 1944-1956, informacje o sytuacji w środowiskach byłego narodowego podziemia zbrojnego, spisy członków organizacji narodowych, spisy osób represjonowanych sądownie, administracyjnie i profilaktycznie oraz charakterystyki kontrwywiadowcze powiatów. Maria Przeździecka figuruje w aktach jako komendantka SPK KP "Podhale" w spisie członków organizacji NZW. Materiały zarchiwizowano pod sygn. 76/IV. | IPN Bi 011/1/1 (74/IV). | |
| Charakterystyka nr 50 dot. organizacji NZW Komenda Powiatu Łomża krypt. "Zaporoże"/ "Łaba"/ "Podhale" oraz kwestionariusze osobowe członków organizacji sporządzone przez Wydział "C" KW MO Białystok. Maria Przeździecka figuruje w załączniku nr 7 jako Komendantka SPK KP NZW. W 1943 roku miała wstąpić do NOW jako sanitariuszka, następnie w 1945 przeszła do NZW. Dnia 18.04.1945 przez KO Białystok krypt. "Chrobry" została zatwierdzona na komendantkę SPK przy KP NZW, funkcję tę pełniła do 1.02.1946. W lipcu 1945 za swą działalność w organizacji odznaczona przez Komendę Główną NZW Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Jesienią 1946 wyjechała do Warszawy i rozpoczęła studia w Szkole Głównej Handlowej (SGH). Zatrzymana 22.03.1949 za działalność w "nielegalnej organizacji", następnie skazana. Materiały zawierają również kwestionariusz osobowy z 22.11.1976 dotyczący M. Przeździeckiej ps. "Krystyna", która od maja do lipca 1945 pełniła funkcję wydawcy prasy pt. "Walka". | IPN Bi 019/90/1 (2/39), IPN Bi 019/91/4 (2/39), IPN BU 0177/50/9 (Charakterystyka Nr 50, p. 99). | |
| Charakterystyka i kwestionariusze osobowe do Charakterystyki nr 80 dot. organizacji NOW KO Białystok krypt. "Cyryl" sporządzone przez Wydział "C" KW MO Białystok. Materiały zawierają kwestionariusz osobowy członka NOW z 15.12.1982 dotyczący Marii Przeździeckiej ps. "Krystyna", która od sierpnia 1944 do kwietnia 1945 przynależała do organizacji NOW na terenie pow. łomżyńskiego. W tym też czasie pełniła funkcję sanitariuszki i komendantki Wojskowej Służby Kobiet NOW krypt. "Łukasz". W kwietniu 1945 przeszła do NZW, nadal pełniąc funkcję komendantki SPK. Skazana przez WSR Białystok 22.11.1949. Ww. występuje również jako komendantka powiatowa Wojskowej Służby Kobiet w strukturze organizacyjnej i obsadzie personalnej KP NOW Krypt. "Łukasz". | IPN BU 0177/80 (Charakterystyka Nr 80, p.113), IPN Bi 019/102/3 (2/46). | |
| Charakterystyka nr 82 dot. organizacji NZW KO Białystok krypt. "Chrobry/XV" oraz kwestionariusze osobowe sporządzone przez Wydział "C" WUSW Białystok w latach 1984-1985. Materiały zawierają m.in. dokument objaśniający strukturę i obsadę personalną KP NZW krypt. "Zaporoże"/ "Łaba"/ "Podhale". Maria Przeździecka figuruje w nim pod ps. "Krystyna" jako komendantka SPK od 18.04.1945 do 30.09.1945. | IPN BU 0177/82 (Charakterystyka Nr 82, p. 117), IPN Bi 019/111/3 (2/50). |