Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Wilhelmina
Nazwisko: Targowska
Miejsce urodzenia: Kraków
Data urodzenia: 26-12-1916
Imię ojca: Władysław
Imię matki: Emilia
Znany/a też jako:
Wilhelmina Targowska
urodzony/a 25- 12-1922 Kraków
Imiona rodziców: Władysław Emilia


Hanna Kowalska
urodzony/a 25- 12-1923 Kraków
Imiona rodziców: Władysław Emilia


Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Materiały operacyjne i śledcze WUBP w Krakowie w sprawie Wilhelminy Targowskiej oraz "cichociemnych" Adama Mackusa i Przemysława Bystrzyckiego. Zatrzymana przez WUBP w Krakowie 20.08.1945. W aktach akt oskarżenia sporządzony przez funkcjonariusza WUBP. Oskarżona z art. 1 dekretu PKWN z 30.10.1944, oraz art. 28 KKWP o kontynuację działalności w AK po wkroczeniu armii sowieckiej, pełnienie funkcji łączniczki oraz ukrywanie radiostacji za pomocą której członkowie organizacji utrzymywali łączność z Londynem. Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Krakowie z 31.12.1945 skazana na 4 lata więzienie. Jednocześnie zastosowano przepisy dekretu KRN z 02.08.1945 o amnestii i nakazano zwolnienie z więzienia. Zwolniona 10.01.1946 z więzienia przy ul. Senackiej w Krakowie. W okresie 1949-1950 sprawa z 1945 roku została ponownie poddana rozpracowaniu przez UB, w związku z poszukiwaniami majora Mackusa oraz zeznaniami dr Mosslera na temat zwolnienia z więzienia w styczniu 1946 Targowskiej i jej przełożonych z DSZ. Akta o sygn. IPN Kr 07/1299 (1402/III). Jak wynika z zamieszczonych w tych aktach zeznań jednego z członków kierownictwa krakowskiej DSZ, dr Mariana Mosslera podczas ujawnienia przed UB w 1947, tak niskie wyroki w sprawie Targowskiej wynikały ze starań organizacji o uwolnienie majora Mackusa i przekupienia składu sędziowskiego WSO poprzez pośredników. Podczas pierwszej próby pośrednik nazwiskiem Dreszler wraz z adwokatem Glasbergiem, powołujący się na znajomości w WUBP w Krakowie za obietnicę zwolnienia trójki uwięzionych otrzymali znaczną kwotę w dolarach, której nie zwrócili, a Dreszler zbiegł do Palestyny. Podczas kolejnych prób uwolnienia zatrzymanych, poprzez znanych krakowskich adwokatów, również za dolary udało się "dotrzeć" do składu sędziowskiego.
Materiały operacyjne spraw krypt. "Halniak", "Monopol V", "Akademia" z prowadzonego od 1949 roku rozpracowania przez Wydział III WUBP/KWMO w Krakowie b. żołnierzy 1PSP AK pod dowództwem Adama Stabrawy ps. "Borowy". Wilhelmina Targowska ps. "Lilka" przechodzi w rozpracowaniu jako była łączniczką Komendy Okręgu AK Kraków. W okresie 1943-1945 utrzymywała łączność kurierską pomiędzy sztabem Komendy Okręgu a 1 PSP AK w Gorcach. Akta o sygn. IPN Kr 075/17, t. 1-4 (28/OB).
Sprawa w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w Krakowie przeciwko Wilhelminie Targowskiej i innym. Zatrzymana 20.08.1945 w Krakowie przez WUBP. W miejscu zamieszkania przeprowadzono rewizję. Areszt tymczasowy decyzją WPO od 29.08.1945. Śledztwo zakończono 06.11.1945. Akt oskarżenia sporządzono 11.11.1945 w WUBP w Krakowie. Oskarżona z art. 1 dekretu z 30.10.1944 i art. 28 KKWP o kontynuowanie działalności podziemnej w AK. Akta sprawy wraz z aktem oskarżenia przekazano 13.12.1945 do WSO w Krakowie. Po wyroku WSO prokuratura wydała 04.01.1946 nakaz zwolnienia z więzienia. Zwolnienia z więzienia św. Michała w Krakowie 10.01.1946. Akta o sygn. IPN BU 829/1150 (Pr.O. 2383/45).
Księga Główna Więźniów więzienia przy ul. Senackiej w Krakowie za lata 1945-1946. Przewieziona z aresztu WUBP do więzienia 16.11.1945. Po wyroku WSO z 31.12.1945 zwolniona z więzienia nakazem PRO Kraków z 04.01.1946. IPN Kr 425/689 (29/755/689).
Materiały operacyjne wraz ze Sprawą Agenturalnego Rozpracowania krypt. "Cezary" dot. powstania i działalności utworzonej przez Dep. III MBP prowokacyjnej tzw. V Komendy WiN. W t. 4 i 5 sprawy znajduje się dokumentacja Sprawy Agencyjnego Rozpracowania krypt. "Lilka" dot. bieżącej kontroli operacyjnej Wilhelminy Targowskiej ps. "Hanka", podczas jej wykorzystywania kapturowego w ramach operacji "Cezary", w tym meldunki Sieńki ze spotkań z "Hanką". Nieświadoma prowokacyjnego charakteru stworzonej przez MBP organizacji Janina Oszast ps. "Krzywońska" przekazała w maju 1950 agentowi UB Stefanowi Sieńce występującemu pod ps. organizacyjnym "Tadeusz" informacje na temat b. łączniczki AK i DSZ z Krakowa. Od lipca 1950 Targowska została włączona do organizacji zostając jedną z głównych łączniczek Sieńki. Przewoziła korespondencję i meldunki rzekomej centrali WiN do wciąganych działalność podziemną i wywiadowczą również nieświadomych uczestnictwa w prowokacyjnej organizacji kolejnych osób. Zatrzymana przez MBP 17.12.1952 podczas akcji likwidacyjnej V ZG WiN. Akta o sygn. IPN BU 0192/590, t. 1, 4, 5 (22220/II).
Materiały śledcze i operacyjne Dep. III i Śledczego MBP w sprawie Wilhelminy Targowskiej. W aktach dokumentacja śledztwa MBP, protokoły przesłuchań, zapiski operacyjne agentów MBP Sieńki i Wędrowskiego ze sprawy krypt. "Cezary". Podczas finalizacji śledztwa kierownictwo Dep. III MBP ustalało treść aktu oskarżenia oraz strategię podczas procesu aby chronić agentów prowokatorów, dla których nieświadoma niczego Targowska wykonywała zadania jako łączniczka V ZG WiN. Po realizacji procesowej materiały śledcze złożono w archiwum MBP pod sygn. 4700/III. następnie włączono do nich część materiałów operacyjnych z akt operacyjnych o sygn. 1966/II. W 1978 roku z akt 4700/III wykonano mikrofilm o sygn. 2453/3. Akta 4700/III zniszczono w 1985 roku (pozostał mikrofilm). Mikrofilm o sygn. IPN BU 01251/40 (2453/3).
Akta śledcze i operacyjne Wydziału III WUBP w Opolu z lat 1952-1953 dot. osób z działających w WiN, zwerbowanych kapturowo do pracy dla prowokacyjnego V ZG WiN. W aktach znajdą się protokoły przesłuchań Wilhelminy Targowskiej ps. "Hanka" łączniczki pomiędzy prowokatorem, agentem MBP Stefanem Sieńko występującym na tym terenie pod ps. "Felek" a działaczami WiN z woj. opolskiego. Nieświadome prowokacji osoby przekazywały poprzez "Hankę" do "centrali WiN" dane wywiadowcze meldunki i opracowania. Od grudnia 1952 całość utworzonych kapturowo struktur została zlikwidowana i poddana represjom UB. Akta o sygn. IPN Wr 012/936 (424/III).
Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie przeciwko Wilhelminie Targowskiej. Zatrzymana 17.12.1952 przez funkcjonariuszy MBP z dokumentami na nazwisko Hanna Kowalska. W mieszkaniu przy ul. Grójeckiej przeprowadzono rewizję. Areszt tymczasowy (antydatowany) od 17.12.1952 decyzją NPW podpisany przez Helenę Wolińską (Fajgę Mindlę Danielak). Osadzona w więzieniu Mokotów. Oskarżona z art. 86 par. 2 KKWP, art. 23 par. 1 KK oraz art. 6 i 7 dekretu z 13.06.1946, o działalność w WiN. Akt oskarżenia sporządził 23.03.1953 funkcjonariusz MBP Kazimierz Siudek. Wyrokiem WSR z 27.04.1953 skazana łącznie na dożywotnie więzienie i przepadek mienia. Rada Państwa PRL decyzją z 12.08.1955 skorzystała z prawa łaski zmieniając wyrok na 8 lat więzienia. NSW decyzją z 28.08.1956 zmienił postanowienie WSG w Warszawie z 05.05.1956 łagodząc wyrok z 7 lat więzienia do 4. Osadzona w więzieniach w Warszawie, Inowrocławiu, Fordonie, i Gdańsku. Zwolniona po odbyciu wyroku 17.12.1956 z więzienia w Fordonie. Akta o sygn. IPN BU 944/255 (Sr 305/53).
Materiały operacyjne sprawy krypt. "Monopol-C" prowadzonej przez Dep. III MBP/MSW w latach 1953-1963 na b. oficerów KG AK oraz "cichociemnych" przebywających na emigracji. W aktach rozpracowanie majora Adama Mackusa, w którym przechodzi jego łączniczka Wilhemina Targowska ps. "Lilka". Akta o sygn. IPN BU 0192/244 (1971/II).
Księga Główna Więźniów CW w Warszawie wraz ze skorowidzami za lata 1952-1954. Osadzona w więzieniu Mokotowskim 30.12.1952. Przewieziona do więzienia w Inowrocławiu 04.02.1954. Ponownie w więzieniu Mokotów w okresie 12.05.1954 - 23.10.1954, a następnie przewieziona do więzienia w Inowrocławiu. Księga Główna CW w Warszawie wraz ze skorowidzami o sygn. IPN GK 921/38, 921/8, 921/9.
Opracowanie wewnątrzresortowe-faktologia sporządzone w okresie 1978-1979 w Wydziale "C" KWMO w Opolu, dot. organizacji WiN działającej na terenie woj. śląsko-dąbrowskiego w latach 1945-1947. W opracowaniu znajduje się kwestionariusz osobowy Wilhelminy Targowskiej ps. "Hanka". Będąc łączniczką Sieńki w 1952 roku utrzymywała kontakty i przewoziła korespondencję pomiędzy osobami zaangażowanymi w WiN ze Śląska do "centrali" prowokacyjnego V ZG WiN w Warszawie. Akta o sygn. IPN Wr 09/1277 (Charakterystyka 26/79).
Charakterystyka nr 200 sporządzona w latach 1985-1986 w Wydziale "C" WUSW w Krakowie dot. organizacji "Wolność i Niezawisłość" (WiN) Okręg Krakowski, działającej na terenie województwa krakowskiego w okresie od września 1945 do października 1947. Do zbiorczego opracowania dołączono kwestionariusze osobowe członków organizacji, prasę konspiracyjna WiN, dokumenty programowe i informacje o działalności WiN. Wilhelmina Targowska ps. "Hanka" figuruje w charakterystyce jako łączniczka WiN, wprowadzona do organizacji przez Janinę Oszast ps. "Krzywońska". Nieświadoma prowokacyjnego charakteru organizacji od sierpnia 1950 do grudnia 1952 była łączniczką agenta MBP Stena Sieńki ps. "Maciej" w kontaktach z innymi zwerbowanymi do prowokacyjnej organizacji, również tego nieświadomymi osobami. Zatrzymana przez MBP 18.12.1952. Akta o sygn. IPN Kr 074/199, t. 1-8 (200/X). W charakterystyce podano datę urodzenia Wilhelminy Targowskiej 25.12.1922.
.