Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 22-10-2024 11:46

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Antoni
Nazwisko: Pacyga
Miejsce urodzenia: Białka
Data urodzenia: 04-06-1898
Imię ojca: Jan
Imię matki: Rozalia
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta śledztwa w sprawie przeciwko Antoni Pacyga i inni, związanym z organizacją niepodległościową Stanisława Sali. Zatrzymany 21.12.1948 przez PUBP w Wadowicach za współpracę z tą organizacją. W jego domu została przeprowadzona rewizja. Akt oskarżenia sporządził 12.02.1949 oficer śledczy PUBP w Wadowicach Jan Baran. Oskarżony z art. 14 par. 1 Dekretu z 13.06.1946, tj. o udzielenie organizacji Sali w listopadzie 1948 jednorazowej pomocy finansowej. Sprawa została przekazana do Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie, a następnie do Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie. Materiały złożono 16.07.1955 w Wydz. X WUdsBP w Krakowie. Przerejestrowano 27.10.1968 do nr 1314/III. Akta o sygn. IPN Kr 07/1211 (1314/III).
Akta prokuratorskie nadzoru przeciwko Antoni Pacyga i inni, związanym z organizacją niepodległościową Stanisława Sali. Postanowienie o tymczasowym aresztowaniu wydał 27.12.1948 podprokurator WPR w Krakowie Jerzy Pauli. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Akt oskarżenia z 14.02.1949 został zatwierdzony przez prokuratora WPR w Krakowie mjr. Piotra Smolnickiego i przesłany 28.02.1949 do Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie, który 08.03.1949 skazał Antoniego Pacygę na 1 rok więzienia. Akta o sygn. IPN Kr 111/1933 (Pr II 193/49). Piotr Smolnicki v. Józef Holender, wiceprokurator WPR w Krakowie, został skazany w 1951 przez NSW na 8 lat więzienia za współpracę z Kripo w gettcie krakowskim i zdegradowany z ppłk. do szeregowca.
Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie przeciwko Antoni Pacyga i inni. Rozprawa Główna odbyła się 07.03.1949. Sąd orzekał w składzie: przewodniczący - kpt. Ludwik Kiełtyka oraz ławnicy - strz. Jerzy Biernat i strz. Zdzisław Pawlak. Wyrokiem WSR w Krakowie z 08.03.1949 skazany na 1 rok więzienia. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie, a następnie w Obozie Pracy w Jaworznie. Antoni Pacyga 12.06.1949 skierował do WSR w Krakowie prośbę o darowanie mu połowy kary i warunkowe zwolnienie z obozu pracy. W aktach brak informacji o uwzględnieniu tej prośby, jak również o dacie jego zwolnienia z więzienia. Akta o sygn. IPN Kr 110/3508 (Sr 744/49).
Charakterystyka nr 139 dot. niepodległościowego oddziału Stanisława Sali, ps. „Chojnicki Janusz”, „Szmidt”. Jako uczeń 4 klasy gimnazjum w Osielcu, a zarazem harcerz, zorganizował on początkowo grupę ZHP, tzw. Zastęp Zastępowych, o nazwie „Leśni Ludzie”, w której z inspiracji nauczyciela gimnazjum zorganizował „kącik polityczny”. W skład tej grupy wchodzili młodzi chłopcy - uczniowie tegoż gimnazjum. W marcu 1947 grupa zmieniła nazwę na: „Podhalańska Grupa Operacyjna Podziemnego Wojska Polskiego Oddział Józefa Piłsudskiego”. Komendantem organizacji został Stanisław Sala, a jego zastępcą Adam Sasuła ps. „Czarny Leszek”. Organizacja liczyła 8 osób (przez cały okres istnienia 16). W marcu 1948 organizacja ponownie zmieniła nazwę na „Wolność i Sprawiedliwość”. W kwietniu 1948 Sala został aresztowany, jednak udało mu się zbiec z posterunku MO w Makowie Podhalańskim. Po ucieczce zaczął się ukrywać, jednocześnie zorganizował WiS w nowym składzie. Terenem jej działania były powiaty: myślenicki i wadowicki, a także Ząbkowice Śląskie i powiat chrzanowski. Najbardziej spektakularną akcją oddziału była likwidacja funkcjonariusza MO ppor. Mariana Kurdziela 21.08.1948. W marcu 1948 PUBP w Myślenicach wszczął wobec grupy Sali rozpracowanie operacyjne krypt. „Kominiarze”, w którym wykorzystano 3 informatorów o ps.: „Lew”, „Wrona” i „Poprawny”. Ponadto PUBP w Myślenicach i w Wadowicach przeprowadziły przez kilka miesięcy kilkanaście akcji pościgowych. Oddział został rozbity w grudniu 1948. Aresztowano w sumie 15 członków WiS oraz 40 współpracowników, którzy otrzymali wysokie wyroki, z karą śmierci włącznie. Akta zawierają kwestionariusz osobowy Antoniego Pacygi, który występuje jako współpracownik tej organizacji. Akta o sygn. IPN Kr 074/138 (139/X).
.