Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Ewelina
Nazwisko: Karaś
Miejsce urodzenia: Borysoglebsk
Data urodzenia: 10-04-1895
Imię ojca: Klemens
Imię matki: Bronisława
Nazwisko: Karaś
Miejsce urodzenia: Borysoglebsk
Data urodzenia: 10-04-1895
Imię ojca: Klemens
Imię matki: Bronisława
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Akta śledztwa prowadzonego przez Departament Śledczy MBP przeciwko Ewelinie Karaś, która w czasie wojny była łączniczką w KG AK współpracując między innymi z gen. Michałem Tokarzewskim- Karaszewiczem. Ww. została zatrzymana 31.10.1951 przez UB pod zarzutem prowadzenia od 1947 roku działalności szpiegowskiej na rzecz ośrodków emigracyjnych, a następnie od 1949 roku współpracy z siatką wywiadowczą w Polsce kierowaną przez Andrzeja Czaykowskiego ps. "Garda". W trakcie śledztwa zarzucono jej również "nielegalny handel walutą". Sprawę skierowano na drogę sądową. | IPN BU 0330/67 (4387/III). | |
| Akta sądowe dotyczące Eweliny Karaś. W październiku 1951 ww. została zatrzymana przez funkcjonariuszy UB pod zarzutami prowadzenia "działalności szpiegowskiej" oraz współpracy z siatką wywiadowczą Andrzeja Czaykowskiego ps. "Garda". 22.05.1952 Wojskowy Sąd Rejonowy skazał Ewelinę Karaś z art. 5, art. 6 i art. 7 dekretu z dn. 13.06.1946 o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa oraz art. 16 § 4 dekretu z dn. 26.04.1936 w sprawie obrotu pieniężnego z zagranicą oraz "obrotu zagranicznemi i krajowemi środkami płatniczemi" na łączną karę 15 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich przez 5 lat oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Orzeczoną karę więzienia ww. odbywała w więzieniach w Warszawie, Inowrocławiu, Grudziądzu oraz Bydgoszczy. Więzienie opuściła w wyniku amnestii 7.05.1956. | IPN BU 1068/83 (Sr. 368/52). | |
| Materiały operacyjno-śledcze MBP w Warszawie dotyczące działalności siatki wywiadowczej Andrzeja Czaykowskiego ps. "Garda", oficera WP, cichociemnego i żołnierza Armii Krajowej w służbie specjalnej. Zaangażował się w działalność wywiadowczą, wracając do Polski w 1949 roku na zlecenie rządu emigracyjnego, by zbierać informacje o sytuacji w kraju. Jednak jego działalność została zinfiltrowana przez agentów MBP. W wyniku tego Andrzej Czaykowski został aresztowany i oskarżony o działalność szpiegowską, nielegalne posiadanie sprzętu radiowego, fałszywe dokumenty oraz nielegalny obrót dewizami. W materiałach sprawy jedną z głównych figurantek jest Ewelina Karaś. Ww. była ważną postacią w strukturze siatki wywiadowczej kierowanej przez Czaykowskiego, pełniąc rolę łączniczki i koordynatorki działań mających na celu przekazywanie informacji do Londynu. W październiku 1951 ww. została zatrzymana przez UB i poddana brutalnemu śledztwu na okoliczność działalności wywiadowczej w siatce Czaykowskiego. Po kilkumiesięcznym śledztwie została skazana przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę 15 lat więzienia. Akta zawierają materiały sprawy agencyjno-śledczej, notatki służbowe, pokwitowania, wykazy, raporty, protokoły przesłuchań, akt oskarżenia, postanowienie o zakończeniu sprawy. 09.12.1958 materiały złożono w archiwum pod sygn. 14059/II. | IPN BU 0192/412 (14059/II). | |
| Ewelina Karaś figuruje w sporządzonym w dniu 14.01.1963 przez Biuro "C" MSW opracowaniu "Wykaz osób rejestrowanych w kartotece Biura >C< MSW jako kapitaliści, obszarnicy i arystokracja rodowa - obecnie zamieszkałych na terenie miasta stołecznego Warszawy". W krótkiej charakterystyce podano, że ww. została w 1952 roku skazana na karę więzienia za "działalność wywiadowczą". | IPN BU 0397/8 t. 1. |