Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Stefan
Nazwisko: Czajkowski
Miejsce urodzenia: Gąsówka Skwarki
Data urodzenia: 21-01-1923
Imię ojca: Wincenty
Imię matki: Marianna
Znany/a też jako:
Stefan Czajkowski
urodzony/a 04- 01-1923

Stefan Czajkowski
urodzony/a 24- 01-1923

Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta kontrolno-śledcze WUBP Białystok w sprawie Stefana Czajkowskiego. Ww. został zatrzymany 23.09.1946 w Gąsówce Skwarkach przez PUBP Wysokie Mazowieckie, jako podejrzany o przynależność do Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" ("WiN”) posługując się ps. "Piasek". Przekazany do WUBP Białystok, który 5.10.1946 wydał postanowienie o wszczęciu dochodzenia, natomiast kolejnego dnia postanowienie o pociągnięciu ww. do odpowiedzialności karnej. Wojskowy Prokurator Rejonowy (WPR) w Białymstoku 7.10.1946 wydał akt oskarżenia, zgodnie z którym S. Czajkowski został oskarżony o to, że: "wiedząc, że organizacja nielegalna WiN gromadzi środki walki zbrojnej z obecnym ustrojem Państwa Polskiego od miesiąca lutego 1946 r. do chwili zatrzymania tj. do dnia 23.09.1946 r. był czynnym członkiem tejże organizacji będąc przydzielony do oddziału »Huzara«, gdzie brał udział w odprawach oddziału zbrojnego »Huzara« w miesiącach czerwcu i wrześniu 1946 r. stojąc na warcie (...)". Materiały o sygn. KSL-3450 zniszczono 12.05.1988. Wpis na podstawie materiałów kartoteczno-ewidencyjnych uzupełnionych o akta o sygn. IPN Bi 212/380
Akta Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Białymstoku w sprawie Stefana Czajkowskiego. Rozprawa główna odbyła się trybem jawnym 11.10.1946 na sesji wyjazdowej w Gąsówce Skwarkach i zakończyła wydaniem wyroku, zgodnie z którym ww. został uznany winnym tego, że od lutego 1946 do 23.09.1946 we wsi Gąsówka Skwarki gm. Sokoły pod ps. "Piasek" działał w oddziale Kazimierza Kamieńskiego ps. "Huzar" oraz "udzielił powtarzającej się pomocy temuż związkowi" poprzez stanie na warcie na skraju wsi Gąsówka Skwarki w czerwcu i wrześniu 1946 podczas "zebrania organizacyjno-agitacyjnego" prowadzonego przez "Huzara". Za powyższe został skazany na karę śmierci wraz z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze. Zgodnie z Szyfrogramem nr 597 z 20.10.1946 nadanym przez Szefa Departamentu Sprawiedliwości MON do WSR Białystok Prezydent KRN B. Bierut ułaskawił S. Czajkowskiego i zamienił wyrok na 15 lat więzienia. Dnia 16.11.1946 Stefan Czajkowski osadzony został w CW Wronki. Postanowieniem z 18.03.1947 WPR Białystok na mocy amnestii (z 22.02.1947) złagodził wymiar kary do 10 lat. Z dniem 11.10.1951 ww. osadzony został w CW Potulice, następnie 3.03.1952 w OPW Piechcin. Od 16.12.1952 przebywał w Sosnowcu, następnie od 24.05.1954 w OPW w Rudzie Śląskiej. Dnia 1.06.1953 został osadzony w Więzieniu w Raciborzu, następnie 12.08.1953 w OPW w Strzelcach Opolskich. WSR Białystok 8.07.1954 postanowił zwolnić warunkowo ww. z odbywania pozostałej części kary, w związku z czym Stefan Czajkowski 14.07.1954 odzyskał wolność. Postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z 29.10.1991 (III Ko 409/91) uznano za nieważny wyrok WSR Białystok z 11.10.1946 (Dr. 84/46) w stosunku do ww. Zdaniem Sądu "organizacja »WiN« to organizacja walcząca o niepodległy byt Państwa Polskiego, a zatem czyny Stefana Czajkowskiego w ramach tejże organizacji były także związane z działaniem na rzecz niepodległego bytu tegoż Państwa". IPN Bi 212/380 (Dr. 84/46, III Ko 409/91).
Sprawozdania z działalności WPR Białystok za okres od 31.08.1946 do 31.12.1946. Akta administracyjne zawierają m.in. obwieszczenie Podprokuratora do spraw Doraźnych WPR w Białymstoku o osobach skazanych przez WSR Białystok w trybie doraźnym (niedatowany). Na obwieszczeniu Stefan Czajkowski widnieje jako skazany na karę śmierci wraz z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze za działalność w oddziale "Huzara". Skazany wniósł prośbę o ułaskawienie do Prezydenta KRN. IPN Bi 184/8 (13/46, 5228/11), IPN Bi 033/7.
Kwestionariusze osobowe do Charakterystyki nr 1 dot. Zrzeszenia "WiN" pod dow. Kazimierza Kamieńskiego ps. "Huzar"/ "Gryf" sporządzone przez Wydział "C" KW MO Białystok. Materiały zawierają kwestionariusz osobowy członka oddziału z 11.02.1974 dotyczący Stefana Czajkowskiego ps. "Piasek". Ww. od lutego 1946 na terenie pow. wysokomazowieckiego był łącznikiem "WiN", rozklejał ulotki antypaństwowe w okresie referendum. W czerwcu i wrześniu 1946 spełniał funkcję łącznika pomiędzy strażami ochraniającymi bojówkę "Huzara" podczas zgrupowania w Gąsówce Skwarkach. Zatrzymany 23.09.1946, następnie skazany przez WSR Białystok 11.10.1946 na karę śmierci. IPN Bi 019/1/2 (1/1).
.