Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Tadeusz
Nazwisko: Żenczykowski
Miejsce urodzenia: Warszawa
Data urodzenia: 02-01-1907
Imię ojca: Tadeusz
Imię matki: Władysława
Nazwisko: Żenczykowski
Miejsce urodzenia: Warszawa
Data urodzenia: 02-01-1907
Imię ojca: Tadeusz
Imię matki: Władysława
Znany/a też jako:
Tadeusz Zawadzki
urodzony/a 02- 01-1907 Warszawa
Imiona rodziców: Tadeusz Władysława
urodzony/a 02- 01-1907 Warszawa
Imiona rodziców: Tadeusz Władysława
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Dnia 04.01.1963 Wydział VIII Departamentu I MSW założył sprawę ewidencyjno-obserwacyjną nr 4281 krypt. „Halny” na Tadeusza Żenczykowskiego, pracownika RWE (Radia Wolna Europa). Następnie, 30.12.1964, Wydział VIII Departamentu I MSW przekwalifikował ją na sprawę operacyjnego rozpracowania kryptonim „Poloniusz” (o tym samym nr 4281). Sprawa została zakończona w 1973 i złożona do archiwum pod nr 7086. Powodem rejestracji była praca Tadeusza Żenczykowskiego - do 1972 był zastępcą dyrektora Sekcji Polskiej RWE w Monachium. W aktach znajduje się notatka operacyjna z 30.04.1953 dotycząca Tadeusza Żenczykowskiego, opisująca jego działalność. Według notatki „w okresie studiów Żenczykowski był czynnym działaczem Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej. (…) W czasie służby wojskowej zorganizował miesięcznik dla szkoły podchorążych rezerwy „Podchorążak”, który miał zdecydowanie sanacyjne oblicze. (…) Po ukończeniu służby wojskowej działał w Związku Zrzeszeń Młodych Prawników, gdzie pełnił funkcję prezesa pracując jednocześnie w Ministerstwie Skarbu. Po powstaniu Obozu Zjednoczenia Narodowego Żenczykowski Tadeusz otrzymał pracę w Wydziale Propagandy (…). W czasie ostatnich wyborów do sanacyjnego sejmu (1935) Żenczykowski kandydował z listy OZN-u w warszawskim okręgu wyborczym. Po sfałszowaniu wyborów zostaje posłem OZN-u do Sejmu”. W czasie wojny pozostał w Warszawie, gdzie „na bazie b. członków ZPMD” utworzył konspiracyjną organizację „Związek Odrodzenia Rzeczpospolitej”, „która za podstawę bierze kontynuowanie idei faszystowsko-sanacyjnej”. Tadeusz Żenczykowski został komendantem tej organizacji, występując pod ps. „Kowalik”, „Kania” i „Władysław”. W 1941 zorganizował przy Biurze Informacji i Propagandy KG AK Wydział Propagandy wśród Niemców, tzw. Wydział „N”, którego został naczelnikiem. W 1942 utworzono podwydziały „R” i PŻ” („Podwydział >R< oznaczał >Rosja< i miał na celu prowadzenie propagandy wrogiej p-ko ZSRR, a podwydział >PŻ< - Pomoc Żołnierzom”). Podlegały one pod Wydział Propagandy przy BIP, którym kierował Tadeusz Żenczykowski. „Jako komendant główny ZOR-u, zmienia nazwę organizacji za Związek Wolnej Polski i jako cel tej organizacji stawia polityczne wychowanie swych członków w duchu sanacyjnym”. W 1943 Żenczykowski został odkomenderowany do pracy w „Ścisłym Komitecie Antykomunistycznym” jako przedstawiciel KG AK. Po upadku Powstania przebywał w obozach jenieckich w Landsdorfie i Grosborn. W 1945 osiedlił się w Krakowie, gdzie nadal prowadził działalność konspiracyjną i wydawał „nielegalne” pismo „Głos Wolności”, które kolportowane było „przy pomocy dawnej sieci kolportażowej ZOR-u”. W końcu 1945 wyjechał za granicę. We Włoszech wstąpił do II Korpusu Andersa pod przybranym nazwiskiem Zawadzki Tadeusz. „Po zdemobilizowaniu go z wojska zaczął działalność w młodo-sanacyjnym ugrupowaniu politycznym PRW >Niepodległość i Demokracja< (...). Ponadto jest aktywnym działaczem SPK i AK (…). Żenczykowski jest również członkiem Związku Dziennikarzy Polskich na emigracji. Zawodowo pracuje w >Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza< na stanowisku redaktora i kierownika działu spraw krajowych”. Według planu operacyjnych przedsięwzięć z 29.05.1963, Tadeusz Żenczykowski od 1954 pracował w Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium, gdzie był zastępcą Jana Nowaka-Jeziorańskiego. „Jego audycje są przede wszystkim skierowane przeciwko BP i PZPR”. Figurant przebywając za granicą utrzymywał ścisły kontakt korespondencyjny z krajem, drogą jawną jak i „przy pomocy tajnopisów”. „Figurant przesyłał instrukcje do prowadzenia nielegalnej organizacji” oraz środki materialne i pieniężne. W planie operacyjnym wysunięto przypuszczenie, że figurant z okazji 20-lecia powstania PRL i rocznicy Powstania Warszawskiego będzie zainteresowany otrzymaniem materiałów dotyczących AK z kraju, w celu „wykorzystania ich w RWE lub opublikowania ich za granicą”. W związku z tym planowano wykorzystać posiadaną „agenturę” i pozyskać nową z otoczenia figuranta (Departament I i III) oraz zbadać możliwości zainstalowania podsłuchu w mieszkaniu lub miejscu pracy figuranta. W 1972 Tadeusz Żenczykowski przeszedł na emeryturę. W związku z tym rozpracowanie operacyjne krypt. „Poloniusz”, 17.08.1973, zostało zakończone. Dalsza obserwacja figuranta miała być prowadzona w ramach rozpracowania obiektowego. | IPN BU 01136/4 (J-1077) mikrofilm. | |
| Rola i miejsce służb specjalnych Szwecji w jej systemie politycznym. Notatka dotycząca sytuacji wywiadowczej w Szwecji. Tadeusz Żenczykowski vel Zawadzki umieszczony został na wykazie „osób znanych z wystąpień antysocjalistycznych, mogących zagrażać wizytom państwowym” z informacją, że jest on „z-cą J. Nowaka w RWE. Specjalizuje się w szkalowaniu aparatu bezpieczeństwa PRL i KGB. Jest wyjątkowo zaciekły w atakach personalnych na przywódców KS”. | IPN BU 01304/1059 (415 poz. 1079). | |
| Korespondencja i materiały dotyczące inwigilacji żołnierzy AK i NSZ. Tadeusz Żenczykowski (pisownia: Rzenczykowski) jest wymieniony w aktach. Posługiwał się pseudonimami „Władysław Kowalik” i „Kania”. Stał na czele komórki „N” – „Niemcy”, utworzonej w 1941 w ramach Oddziału VI (BIP) KG ZWZ, która miała za zadanie „sianie propagandy i uprawianie dywersji wśród wojska i społeczeństwa niemieckiego”. | IPN BU 0296/1 t. 1 (Sygnatura dawna: 2/KS/1). | |
| Mikrofilmy dokumentów dot. akcji „Burza" w Warszawie. Tadeusz Żenczykowski występuje w aktach jako Szef Wydziału III (Propagandy) BIP AK, pseudonim „Kania”. | IPN BU 1518/3 (mikrofilm nr 3). | |
| Sprawa obiektowa kryptonim "Akademia" dot. byłych żołnierzy Armii Krajowej z okręgu krakowskiego. Tadeusz Żenczykowski występuje w aktach jako polityk emigracyjny. | IPN Kr 075/18 t. 28 (29/OB). | |
| Według zapisów ewidencyjnych Tadeusz Żenczykowski był rejestrowany przez Wydział I Departamentu III do Sprawy Operacyjnego Rozpracowania nr 4343 jako jeden z figurantów. Sprawę po zakończeniu złożono do archiwum pod nr 36777, zmikrofilmowano do nr 9913/2. W 1985 zniszczono oryginały, a w 1989 zniszczono mikrofilm. | Dziennik archiwalny MSW, dziennik ewidencji mikrofilmów MSW. |