Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Antoni
Nazwisko: Patla
Miejsce urodzenia: Głowienka
Data urodzenia: 04-06-1897
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Maria
Nazwisko: Patla
Miejsce urodzenia: Głowienka
Data urodzenia: 04-06-1897
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Maria
Znany/a też jako:
Antoni Patla
urodzony/a 04- 06-1897 Krosno
Antoni Patla
urodzony/a 04- 11-1897
urodzony/a 04- 06-1897 Krosno
Antoni Patla
urodzony/a 04- 11-1897
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Kontrolowany w ramach Sprawy Ewidencyjno-Obserwacyjnej (nr rej. 236/55) jako były Szef Biura Informacji i Propagandy AK zajmujący "wrogą postawę w stosunku do PRL" - SB stwierdziła, że Antoni Patla "jest zdecydowanym wrogiem Związku Radzieckiego i dzisiejszej rzeczywistości. Można się spodziewać, że w każdej chwili gotów jest pracować w konspiracji i służyć jej piórem". Wyżej wymieniony podczas I wojny światowej był żołnierzem Legionów Polskich, za udział w walkach został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Walecznych. Następnie był osadnikiem wojskowym na Kresach. Przed rokiem 1939 mieszkał w Grodnie, był członkiem Stronnictwa Narodowego, organizatorem wystaw antykomunistycznych, dziennikarzem pisma "Słowo Wileńskie". Podczas II wojny światowej przebywał na terenie powiatu krośnieńskiego i należał do Narodowej Organizacji Wojskowej, następnie był członkiem AK/"WiN" w Inspektoracie Krosno, używał pseudonimów "Kana" i "Baca". Redaktor konspiracyjnych pism pt. "Reduta" i "Szerszeń". W lipcu 1945 aresztowany przez PUBP w Krośnie za działalność konspiracyjną, w krótkim czasie zwolniony z aresztu. Po wojnie zamieszkał w Suwałkach, pracował jako nauczyciel i dyrektor Gimnazjum Ogrodniczego, prelegent Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, organizator i kierownik muzeum w Suwałkach oraz przewodnik PTTK. Sprawa była prowadzona w okresie 23.05.1955 - 14.03.1959 przez PUdsBP w Suwałkach/Referat ds Bezpieczeństwa Publicznego KP MO w w Suwałkach, zakończona w z powodu braku podstaw do dalszego rozpracowywania: "nie stwierdzono przez dłuższy okres czasu, żeby wyżej wymieniony prowadził wrogą działalność przeciwko PRL i Związkowi Radzieckiemu". | IPN Bi 012/34 (1231/II). | |
| Teczka Zagadnieniowa krypt. "P-14" została założona na byłych członków konspiracyjnej organizacji pn. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, którzy uprawiają "wrogą antysocjalistyczną działalność na wsi w różnej formie". Sprawa była prowadzona w okresie 22.09.1959 - 30.11.1971 przez Wydz. III KW MO Białystok. Antoni Patla wymieniany w "Wykazie wybranych osób ze środowisk endeckich, które w latach 1945-1950 wyróżnili się działalnością przeciwko PRL" jako były członek Stronnictwa Narodowego w powiecie suwalskim (dokument sporządzony 25.04.1964 przez Kierownika Grupy II Wydziału III KW MO w Białymstoku). | IPN Bi 011/1/1 (76/IV). | |
| Rozpracowywany w ramach Sprawy Operacyjnej Obserwacji (nr rej. Bk 3268) z powodu "wrogiej propagandy ustnej". Sprawę wszczęto na podstawie tzw. dokumentu 'W" czyli listu pochodzącego z inwigilacji korespondencji A. Patli. Wyżej wymieniony w marcu 1964 wysłał do swoich znajomych - byłych legionistów - artykuł dotyczący Legionów Piłsudskiego, licząc tym samym na zainicjowane publicznej dyskusji na temat historii Legionów. Antoni Patla był żołnierzem Legionów Polskich, działaczem Stronnictwa Narodowego, dziennikarzem, organizatorem wystaw antykomunistycznych. Podczas II wojny światowej członek Narodowej Organizacji Wojskowej na terenie powiatu Krosno, następnie Szef Biura Informacji i Propagandy AK w Inspektoracie Krosno i członek "WiN". Używał ps. "Kania" i "Baca". W lipcu 1945 aresztowany przez PUBP w Krośnie za działalność konspiracyjną, po krótkim czasie zwolniony z aresztu. Po wojnie zamieszkał w Suwałkach i pracował jako nauczyciel, organizator muzeum, przewodnik PTTK i i prelegent Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W swoich wystąpieniach "wykazywał wybitnie wrogi stosunek do ZSRR", co wyrażał najczęściej kwestionowaniem obecnych granic Polski. W grudniu 1971 wystosował pismo do I Sekretarza KC PZPR E. Gierka domagające się rehabilitacji Legionów i przyznania im tych samych praw co Powstańcom Śląskim, Powstańcom Wielkopolskim oraz weteranom II wojny światowej. Sprawa była prowadzona w okresie od 07.05.1964 do sierpnia 1968 przez Referat ds. SB KP MO w Suwałkach, następnie, w związku ze zmianą miejsca zamieszkania A. Patli, przekazana do Referatu ds. SB w Augustowie i zarejestrowana pod nr rej. Bk 7492. W dn. 17.06.1970 Sprawa Operacyjnej Obserwacji została przerejestrowana na Kwestionariusz Ewidencyjny. Prowadzenie KE zakończono 13.11.1974 z powodu "zaprzestania wrogiej działalności". | IPN Bi 012/1443/1-2 (1231/II). | |
| Kontrolowany operacyjnie w ramach Sprawy Operacyjnego Sprawdzenia (SOS) krypt. "Przewodnik" (nr rej. Su 826) w związku z "propagowaniem wrogich poglądów". Sprawę wszczęto na podstawie dokumentu "W" (perlustracja korespondencji). W styczniu 1976 SB przejęła list A. Patli skierowany do byłego żołnierza Legionów Polskich zamieszkałego w Krakowie. Z listu wynikało, że A. Patla podczas prelekcji i odczytów, które wygłaszał na terenie województwa suwalskiego i podczas oprowadzania wycieczek jako przewodnik PTTK w Augustowie opowiada historię i tradycję Legionów oraz historie osób z nimi związanych. Dodatkowo wyżej wymieniony opisywał w liście, że jest współautorem 4-tomowej publikacji pt. "Sprawy Legionów" oraz w swoich pamiętnikach także opisuje dzieje Legionów. Celem prowadzenia sprawy było sprawdzenie, czy wyżej wymieniony rzeczywiście propaguje "wrogie" poglądy i ewentualne "przecięcie tego rodzaju działalności". W toku prowadzenia sprawy, z inspiracji SB cofnięto Antoniemu Patli przewodnictwo PTTK i spowodowano, że pamiętniki w formie rękopisu wysłane na konkurs Miesięcznika Literackiego zostały zatrzymane przez kierownictwo konkursu. Sprawę prowadził w okresie 04.02.1976 - 10.12.1976 Wydział III KW MO w Suwałkach, zakończono w związku z ograniczeniem aktywności przez Antoniego Patlę. | IPN Bi 06/67 (76/II). |