Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Stanisław
Nazwisko: Graczyk
Miejsce urodzenia: Śniatowa pow. Łęczyca
Data urodzenia: 27-09-1924
Imię ojca: Władysław
Imię matki: Antonina
Dodatkowe informacje:

 


Uzupełnienia/sprostowania:  


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Stanisław Graczyk pseudonim "Gaj", syn Władysława, figuruje (wraz z kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego podziemia) w raportach i aktach UB z Wydziału III WUBP w Łodzi z lat 1946-1947 - przesyłanych do Departamentu III MBP w Warszawie. Te akta i raporty dot. członków i zbrojnych akcji kilku oddziałów zbrojnego podziemia z terenu województwa łódzkiego, w tym oddziału kryptonim "Błyskawica" pod dowództwem Józefa Kubiaka pseudonim "Paweł". Z ww. akt wynika, że członkiem tego partyzanckiego oddziału był w okresie od października 1945 do lipca 1946 m.in. Stanisław Graczyk pseudonim "Gaj". Jego partyzancka działalność i kilka zbrojnych akcji z jego udziałem (w tym "napadów" na majątki państwowe, posterunki MO i członków komunistycznej PPR) są opisane dość szczegółowo na stronach 16 oraz 37-38 ww. akt (m.in. w akcie oskarżenia Stanisława Graczyka i kilku innych pojmanych partyzantów Konspiracyjnego Wojska Polskiego). IPN Ld PF10/740 (975/X) t. 1.
Stanisław Graczyk pseudonim "Gaj", syn Władysława, figuruje jako "podejrzany" (wraz z kilkunastoma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego podziemia) w obszernych aktach śledztwa UB - prowadzonego w okresie od lipca 1946 do stycznia 1947 przez UB z PUBP w Łęczycy i WUBP w Łodzi. To śledztwo dot. kilkunastu młodych osób podejrzanych o "przynależność" do tajnych struktur i zbrojnych oddziałów Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP) oraz o zbrojne napady na między innymi funkcjonariuszy MO i UB, członków PPR i o "nielegalne posiadanie broni palnej" i amunicji. W tych aktach zapisano między innymi, że Stanisław Graczyk został zatrzymany przez UB z PUBP w Łęczycy dn. 22 lipca 1946. Do ww. akt śledczych załączono m.in. akt oskarżenia (brak daty powstania tego dokumentu). IPN Ld pf 12/2172 (7097/III).
Stanisław Graczyk figuruje (wraz z kilkunastoma innymi żołnierzami i współpracownikami niepodległościowego podziemia, w tym Konspiracyjnego Wojska Polskiego) w obszernych aktach Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi z lat 1946-1955. Te akta sprawy karnej dot. kilkunastu aresztowanych i oskarżonych członków i współpracowników antykomunistycznego zbrojnego podziemia, w tym Stanisława Graczyka. Był on oskarżony m.in. o działalność w zbrojnym oddziale pod nazwą Grupa Dywersyjna AK "Błyskawica" pod dowództwem Józefa Kubiaka pseud. "Paweł" i następnie w oddziale KWP - w okresie od połowy października 1945 do 22 lipca 1946 oraz o zbrojne napady na funkcjonariuszy MO i UB, na działaczy komunistycznej PPR, a także o "nielegalne posiadanie broni palnej" i amunicji. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 31 marca 1947 Stanisław Graczyk został skazany na karę 15 lat więzienia. IPN Ld 6/103 t. 1-4 (Sr 494/47), IPN Ld 621/181 (Sr 494/47).
Stanisław Graczyk, syn Władysława i Antoniny, figuruje w aktach ewidencyjnych Okręgowego Zarządu Zakładów Karnych w Poznaniu oraz w aktach Centralnego Zarządu Więziennictwa z lat 1956-1969 zatytułowanych "Kartoteka skazanych" (ta kartoteka obejmuje karty wytworzone w poszczególnych więzieniach PRL w latach 1944-1968). W aktach poznańskich i w karcie dot. Stanisława Graczyka zapisano między innymi, że ww. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 31.03.1947 został skazany na karę 15 lat więzienia. W obu zbiorach akt zapisano także, że Stanisław Graczyk (wówczas 25-letni) zmarł w więzieniu w Rawiczu 31 maja 1950. IPN BU 2449/1, IPN Po 192/19 (84/1), IPN BU 1820/1.
Stanisław Graczyk pseudonim "Gaj" występuje (wraz ze stu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego podziemia) w opracowaniu Wydz. "C" KM MO w Łodzi z roku 1975 zatytułowanym "Nielegalna organizacja terrorystyczno-rabunkowa o nazwie >Niepodległość< pod dowództwem Eugeniusza Kokolskiego ps. >Groźny<, okres działalności: maj 1945 - marzec 1946, opracowanie nr 78". To opracowanie zawiera charakterystykę ww. antykomunistycznej organizacji zbrojnej, kwestionariusze osobowe jej konspiratorów i partyzantów oraz ich "karty na czyn przestępczy". W kwestionariuszu osobowym dot. Stanisława Graczyka pseudonim "Gaj" zapisano między innymi, iż ww. mieszkaniec wsi Strzeblew pow. Łęczyca to członek antykomunistycznej organizacji "Niepodległość" i następnie (od kwietnia 1946) Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP) w okresie od października 1945 do 22 lipca 1946 (tj. do dnia jego aresztowania), który jesienią 1945 i w roku 1946 "brał udział z bronią w ręku" w kilku "napadach na majątki państwowe i posterunki MO". Zapisano także, że Stanisław Graczyk wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 31.03.1947 został skazany na 4 lata więzienia (z uwzględnieniem amnestii z 22 lutego 1947). Zmarł 31 maja 1950 r. w więzieniu w Rawiczu. IPN Ld 030/78 (1270/X), IPN BU 0185/76 (Opracowanie nr 76, p. 105).
Stanisław Graczyk pseudonim "Gaj" występuje (wraz ze stu kilkudziesięcioma innymi żołnierzami i współpracownikami antykomunistycznego podziemia) w opracowaniu Wydz. "C" KW MO w Łodzi z roku 1978 zatytułowanym "Kontrrewolucyjna organizacja pod nazwą Konspiracyjne Wojsko Polskie w województwie łódzkim, okres działalności: 1945-1948, opracowanie nr 279". To opracowanie obejmuje głównie kwestionariusze osobowe tysiąca kilkuset żołnierzy i współpracowników KWP. W kwestionariuszu osobowym dot. Stanisława Graczyka pseudonim "Gaj" zapisano między innymi, iż ww. mieszkaniec wsi Strzeblew pow. Łęczyca "w październiku 1945 r. wstąpił do bandy terrorystyczno-rabunkowej >Błyskawica<, która w kwietniu 1946 r. weszła w skład nielegalnej organizacji KWP działającej w woj. łódzkim. Wiadomo, że brał udział w napadach terrorystyczno-rabunkowych z bronią w ręku, lecz jego bliższa działalność w KWP nie jest znana. Zatrzymany w dniu 22.07.1946 r. przez PUBP w Łęczycy. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi skazany w dniu 31.03.1947 r. na karę 15 lat więzienia. Zmarł dn. 31 maja 1950 r.". IPN Ld 030/279 (1506/X) t. 3.
.