Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Konstanty
Nazwisko: Żero
Miejsce urodzenia: Liza Nowa
Data urodzenia: 04-10-1897
Imię ojca: Konstanty
Imię matki: Apolonia
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Akta kontrolne śledztwa przeciwko Konstantemu Żero i innym osobom prowadzone w okresie 21.03.1950 - 24.03.1950 przez Wydział Śledczy WUBP w Białymstoku. Konstanty Żero został zatrzymany 18.03.1950 przez funkcjonariusza PUBP w Wysokiem Mazowieckiem w związku z podejrzeniem o udzielanie pomocy oddziałom podziemia niepodległościowego. Na mocy postanowienia prokuratora Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Białymstoku z 23.03.1950 tymczasowo aresztowany i osadzony w więzieniu w Białymstoku. Śledztwo zakończono aktem oskarżenia sporządzonym 24.03.1950 przez Zastępcę Naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Białymstoku. K. Żero został oskarżony o to, że od 1944 roku do dnia zatrzymania, we własnych zabudowaniach we wsi Wyszonki-Nagórki gm. Klukowo pow. wysokomazowiecki udzielał pomocy w formie pożywienia i schronienia członkom podziemia niepodległościowego, a w wyniku tego przybyły do jego domu funkcjonariusz MO został zastrzelony przez ukrywającego się tam członka podziemia. IPN Bi 07/1064 (KSL-8014, 1823/III).
Akta sądowe Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Białymstoku. Wyrokiem WSR w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Klukowie z 31.03.1950 (Sr. 322/50) Konstanty Żero został uznany winnym tego, że od września 1944 do dnia aresztowania tj. do 18.03.1950 w swojej zagrodzie we wsi Wyszonki-Nagórki gm. Klukowo pow. wysokomazowiecki udzielał powtarzającej się pomocy w formie pożywienia i schronienia członkom oddziałów podziemia niepodległościowego „WiN” i „NZW” działających pod dowództwem „Łupaszki”, „Lufy”, „Młota”, „Huzara”, „Burego”, co spowodowało, że przebywający w jego zabudowaniach funkcjonariusz MO został zastrzelony przez ukrywającego się tam członka podziemia. Za powyższe K. Żero został skazany na karę śmierci z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadkiem całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie postanowieniem z 10.05.1950 utrzymał karę śmierci. Prezydent B. Bierut decyzją z 25.05.1950 nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 31.05.1950. Postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Łomży z 10.02.1993 (II Ko 32/93) uznano za nieważny wyrok WSR wydany wobec Konstantego Żero. IPN Bi 212/3264 (Sr. 322/50).
Akta zawierające odpisy aktów oskarżenia i wyroków WSR w Białymstoku z 1950 roku. W materiałach znajduje się m.in. wyrok WSR w Białymstoku z 31.03.1950 skazujący Konstantego Żero na karę śmierci. IPN Bi 033/167/2.
Charakterystyka sporządzona w Wydz. "C" KWMO w Białymstoku dot. oddziału podziemia niepodległościowego AK/WiN działającego w latach 1945-1952 na terenie powiatu wysokomazowieckiego pod dowództwem Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”. W materiałach znajduje się kwestionariusz osobowy na pomocnika oddziału "Huzara" dotyczący Konstantego Żero. Wyżej wymieniony w latach 1944-1950 na terenie powiatu wysokomazowieckiego udzielał pomocy w postaci wyżywienia i zakwaterowania różnym oddziałom podziemia niepodległościowego, a najczęściej oddziałowi „Huzara”. Aresztowany 19.03.1950, wyrokiem WSR w Białymstoku z 31.03.1950 skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano. IPN Bi 019/1/2 (1/1).
.