Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"
Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
Imiona: Bronisław
Nazwisko: Kotaś
Miejsce urodzenia: Konary
Data urodzenia: 23-09-1929
Imię ojca: Antoni
Imię matki: Marianna
Nazwisko: Kotaś
Miejsce urodzenia: Konary
Data urodzenia: 23-09-1929
Imię ojca: Antoni
Imię matki: Marianna
Znany/a też jako:
Bronisław Kotas
Treść zapisów ewidencyjnych
| Opis materiałów | Stan zachowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Sekcja I Wydz. III WUBP w Krakowie rozpoczęła 14.08.1950 kontrolę operacyjną Bronisława Kotasia i jeszcze jednej osoby, żołnierzy organizacji Władysława Banasika w ramach kontrolnego agencyjnego rozpracowania krypt. „Zero”. Od 18.08.1950 rozpracowanie to przejął Referat III PUBP w Nowym Targu, jako sprawę agenturalnego rozpracowania nr 196/III/50, o tym samym kryptonimie. Organizacja Banasika działała od maja do października 1948, a następnie od czerwca do sierpnia 1950 na terenie powiatu nowotarskiego i limanowskiego. Miejscem schronienia żołnierzy tej organizacji była góra Turbacz. Początkowo działalność nie była znana organom bezpieczeństwa, gdyż akcje przypisywano innej, znanej organizacji niepodległościowej, która operowała na tym terenie - "Wiarusom". Sytuacja zmieniła się w czerwcu 1950 roku, kiedy oddział Banasika najpierw rozbroił podoficera WOP (28.06.1950), a następnie zlikwidował jednego funkcjonariusza MO, a drugiego ranił (30.06.1950). Do rozpracowania oddziału Banasika, który przez cały okres swojego istnienia liczył 9 żołnierzy, użyto licznej agentury (42 osoby, w tym kontakt poufny "X" - była narzeczona Banasika), zastosowano kombinacje operacyjne, a równocześnie urządzano akcje pościgowe. Rozbicie organizacji nastąpiło stopniowo. W dniu 26.07.1950 został aresztowany pierwszy żołnierz organizacji Banasika, a drugi zabity w połączonej akcji PUBP w Limanowej oraz MO w Kamienicy. Następnego dnia aresztowano dwóch kolejnych żołnierzy, w tym samego dowódcę - Banasika. Bronisław Kotaś został ujęty w zasadzce UB, przy pomocy informatora PUBP w Limanowej (brak danych o nazwisku i pseudonimie). Sprawa została przekazana do WSR w Krakowie, natomiast rozpracowanie kontynuowano do 14.02.1956 roku. | Akta o sygn. IPN Kr 07/511 t. 1-3 (612/III), mikrofilom o sygn, IPN Kr 096/513 (612/III). | Jako dowódca tego oddziału podawany jest czasem Bronisław Kudasik ps. "Dzik". Jest to prawdopodobnie pomyłka, która wynika z tego, że Kudasik dowodził w czasie wojny oddziałem AK, do którego należał Banasik, który po wojnie zwerbował swojego dawnego dowódcę do własnej organizacji. |
| Akta kontrolno-śledcze w sprawie przeciwko Bronisławowi Kotasiowi ps. "Skała" i innym. Zatrzymany przez PUBP w Nowym Targu 21.08.1950 i osadzony w areszcie śledczym przy tymże PUBP. Akt oskarżenia został sporządzony 30.08.1950 w Wydz. Śledczym WUBP w Krakowie. Bronisław Kotaś został oskarżony z art. 1 par. 2 i 3, art. 4 par. 1 oraz art. 14 par. 1 Dekretu z 13.06.1946; art. 259 KK oraz z art. 24 KKWP tj. o to, że od 21.08.1950 aż do aresztowania na terenie powiatu nowotarskiego i limanowskiego był żołnierzem antykomunistycznego oddziału Władysława Banasika, brał udział w jego akcjach oraz posiadał broń. Akt oskarżenia został przesłany do Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie. Materiały złożono 25.07.1949 w Archiwum Wydz. II WUBP w Krakowie pod dawną sygn. 2332/I. Przerejestrowano 12.04.1968 do nr 612/III. | Akta o sygn. IPN Kr 07/511 t. 1 (612/III), mikrofilm o sygn. IPN Kr 096/513 (612/III). | |
| Akta prokuratorskie nadzoru przeciwko Bronisławowi Kotasiowi i innym. Postanowienie o tymczasowym aresztowaniu Kotasia wydał 23.08.1950 prokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie ppłk Piotr Smolnicki vel Józef Holender. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. W dniu 15.09.1950 Smolnicki postanowieniem o częściowej zmianie i zatwierdzeniu aktu oskarżenia, unieważnił w całości konkluzję aktu oskarżenia przeciwko Bronisławowi Kotasiowi i oskarżył go o niestawienie się do odbycia służby wojskowej w LWP, wstąpienie do organizacji niepodległościowej Władysława Banasika, udział w jej akcjach, posiadanie broni oraz udzielenie pomocy w dezercji z wojska dwóm innym żołnierzom swojej organizacji. W tym zmienionym kształcie akt oskarżenia został przesłany 16.09.1950 do Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie. | Akta o sygn. IPN Kr 111/2674 (Pr II 599/50). | Piotr Smolnicki v. Józef Holender został skazany w 1951 przez NSW na 8 lat więzienia za współpracę z Kripo podczas osadzenia w gettcie krakowskim i zdegradowany z ppłk. do szeregowca. |
| Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie przeciwko Bronisławowi Kotasiowi ps. „Skała” i innym. Rozprawa Główna odbyła się 21-22.09.1950 na sesji wyjazdowej w Nowym Targu. Sąd orzekał w składzie: przewodniczący - kpt. Ludwik Kiełtyka, ławnicy - kpr. Mirosław Starzec i st. strz. Mieczysław Hoffman. W toku przewodu Kotaś przyznał się do zarzuconych mu czynów. Skazany 23.09.1950 na czterokrotną karę śmierci. W opinii składu sądzącego Kotaś nie zasługiwał na ułaskawienie. Prośbę o łaskę do Bieruta wniósł obrońca z urzędu, adwokat dr Kunarzewski. Bierut skorzystał z prawa łaski i decyzją z 11.10.1950 zamienił karę śmierci na karę dożywotniego więzienia. Osadzony w Więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie, a następnie kolejno w Więzieniu w Wiśniczu i w Więzieniu w Sztumie. Adwokat Joachim Allerhand 09.06.1956 wniósł rewizję nadzwyczajną. Najwyższy Sąd Wojskowy uwzględnił tę skargę i postanowieniem z 27.08.1956 złagodził wyrok do 12 lat więzienia. | Akta o sygn. IPN Kr 110/4219 t. 1-2 (Sr 581/50). | |
| Sprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie przeciwko Bronisławowi Kotasiowi. Skazany wyrokiem WSR w Krakowie z 23.09.1950 na karę śmierci, zamienioną przez Bieruta 11.10.1950 na karę dożywotniego więzienia. Osadzony w Więzieniu w Sztumie. Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z 27.08.1956 kara ta została zmniejszona do 12 lat więzienia. W dniu 18.12.1956 Wojskowy Sąd Garnizonowy w Krakowie postanowił zwolnić warunkowo z więzienia Bronisława Kotasia. Zwolniony 21.12.1956 z Więzienia w Sztumie. | Akta o sygn. IPN Kr 85/266 (Sr 161/52). | |
| Akta penitencjarne. Występuje w skorowidzach alfabetycznych Centralnego Więzienia w Sztumie za lata 1945-1959, jako więzień skazany na dożywocie, zwolniony fakultatywnie 21.12.1956. | Akta o sygn. IPN Gd 37/5, 7-20. | |
| Charakterystyka nr 148 sporządzona w Wydz. "C" KWMO w Krakowie w 1981 roku, dotycząca organizacji bez nazwy pod dowództwem Władysława Banasika ps. „Lis”. Oddział został zorganizowany w maju 1948 roku przez Banasika i działał do października 1948 roku, a następnie po przerwie od czerwca do sierpnia 1950 roku. Obszar działalności organizacji obejmował powiat nowotarski i limanowski. Swoje schronienie miał na górze Turbacz. Przez cały okres istnienia w oddziale służyło 9 żołnierzy. Oddział posiadał jednego współpracownika. Jego najważniejszymi akcjami było rozbrojenie podoficera WOP 28.06.1950 roku oraz likwidacja jednego i zranienie drugiego funkcjonariusza posterunku MO w Klikuszowej (pow. Nowy Targ) 30.06.1950. Organizacja została stopniowo rozbita przez połączone siły MO, UB i KBW w lipcu i sierpniu 1950 roku. Akta zawierają kwestionariusz osobowy Bronisława Kotasia, ps. „Skała”, który występuje jako żołnierz tej organizacji od czerwca do sierpnia 1950, biorący udział w jej akcjach, w tym w rozbrojeniu oficera WOP Jana Łukasika, zatrzymany przez PUBP w Nowym Targu 21.08.1950. | Akta o sygn. IPN Kr 074/147 (148/X). Charakterystyka nr 148 dot. organizacji Banasika znajduje się również pod sygn. IPN BU 0172/147. |