Biuletyn informacji publicznej Biuletyn Informacji Publicznej IPN

Data ostatniej aktualizacji: 25-11-2025 09:37

Biuletyn Informacji Publicznej

Instytutu Pamięci Narodowej

Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Uwaga bardzo ważne! Dla przejrzystości informacji zamieszczanych w katalogach prezentujemy "Słowniczek niektórych pojęć używanych w resorcie"

Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"


Imiona: Jan
Nazwisko: Filapek
Miejsce urodzenia: Iłownica
Data urodzenia: 31-01-1912
Imię ojca: Franciszek
Imię matki: Zofia
Dodatkowe informacje:


Treść zapisów ewidencyjnych
Opis materiałów Stan zachowania Uwagi
Jan Filapek figuruje w materiałach śledztwa prowadzonego przez Wydział IV „A” WUBP Katowice przeciwko członkom Zarządu Powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego w Bielsku podejrzanych o udzielanie pomocy na terenie pow. bielskiego „grupom terrorystyczno-rabunkowym składającym się z b. członków NSZ [Narodowych Sił Zbrojnych] i AK [Armii Krajowej]”, które „występowały (…) z programem obalenia przemocą i terrorem Ustroju Demokratycznego w Polsce”. J. Filapka zatrzymano 22.09.1946 w związku z podejrzeniem udzielania pomocy ww. ugrupowaniom w dniach 27-28.08.1946 „poprzez zaopatrzenie w żywność i mieszkanie oraz [udzielanie] informacji”. Śledztwo wszczęto 23.09.1946, a ww. tymczasowo aresztowano w dniu następnym. W miejscu zamieszkania figuranta dokonano rewizji, podczas której ujawniono i zarekwirowano nielegalnie przechowywaną broń i amunicję. Śledztwo przeciwko J. Filapkowi zostało zamknięte 15.11.1946. Akt oskarżenia sporządzony i podpisany 16.11.1946 przez podprokuratora Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Katowicach (sygn. akt II Pr.R. 1496/46) został skierowany do Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach. IPN Ka 1/52 t. 1 (R. 1301/46).
Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach wyrokiem z 19.12.1946 (sygn. akt R. 1301/46) uznał Jana Filapka winnym tego, że „będąc wójtem i członkiem Zarządu PSL w Międzyrzeczu utrzymywał łączność i udzielał pomocy materialnej członkom nielegalnej organizacji NSZ działającej po wyzwoleniu na terenie pow. Bielsko”, tj. popełnienia czynu z art. 16 § 1 dekretu z dn. 13.06.1946 o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (tzw. małego kodeksu karnego). Ww. został skazany na karę 10 lat więzienia, utratę praw obywatelskich na 5 lat oraz przepadek mienia. Na mocy postanowienia Najwyższego Sądu Wojskowego z dn. 14.03.1947 (sygn. akt Odw.S.661/47) zmieniono kwalifikację prawną czynu na art. 28 w zw. z art. 86 § 2 kodeksu karnego Wojska Polskiego. Wobec ww. zastosowano amnestię i obniżono karę do 5 lat więzienia. J. Filapek odbywał karę w Więzieniu Karno-Śledczym w Katowicach (od 20.12.1946), Więzieniu Karnym we Wronkach (od 27.06.1947), Więzieniu w Potulicach (od 15.06.1950) i Ośrodku Pracy Więźniów w Piechcinie (od 02.10.1950). IPN Ka 1/52 t. 1 (R. 1301/46).
J. Filapek był inwigilowany w ramach sprawy operacyjnej prowadzonej od 1951 roku przez Sekcję III PUdsBP Bielsko. Ww. został zwolniony 21.09.1951 z Ośrodka Pracy Więźniów w Piechcinie, gdzie odbywał karę orzeczoną wyrokiem WSR w Katowicach. W toku sprawy ustalono, iż J. Filapek po opuszczeniu OPW w Piechcinie „zmienił swój stosunek i zapatrywania, jest lojalnym obywatelem. Jak również z jego strony nie notuje się żadnych podejrzeń wrogiej działalności i nie zachodzi konieczność, by ww. był obserwowany agenturalnie”. W związku z powyższym sprawę zamknięto 17.03.1956 i zarchiwizowano dn. 27.04.1956 w Wydziale X WUdsBP Stalinogród (Katowice). Dnia 29.07.1971 materiałom sprawy nadano nową sygn. 603/II. W dniu 07.09.1987 akta sprawy zmikrofilmowano pod sygn. mf 97/2. IPN Ka 0159/97/J (97/2) mikrofilm.
Jan Filapek był inwigilowany w ramach sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej zarejestrowanej w Wydziale X WUdsBP Stalinogród (Katowice) 02.03.1956 pod nr rej. 2516. Sprawę założył i prowadził PUdsBP Bielsko w celu kontroli operacyjnej członków Zarządu Powiatowego PSL w Bielsku skazanych wyrokiem WSR w Katowicach za współpracę z NSZ na terenie pow. bielskiego. Wobec J. Filapka zasądzono karę 10 lat więzienia, utratę praw obywatelskich na 5 lat oraz przepadek mienia, którą obniżono na mocy amnestii do 5 lat więzienia. Sprawę zakończono 15.04.1961 i zarchiwizowano pod sygn. 5837/C, którą następnie zmieniono na sygn. 5837/II. IPN Ka 02/668 (5837/II).
Nazwisko J. Filapka ujęte zostało w materiałach teczki zagadnieniowej dot. „prawicy społecznej” w ruchu ludowym zarejestrowanej w ewidencji operacyjnej 06.09.1962 pod nr 911. Sprawę prowadziła KM MO Bielsko-Biała, a następnie Wydział III KW MO Katowice. J. Filapek figuruje w „Wykazie osób zwolnionych z więzienia przedterminowo na podstawie amnestii i po odbyciu kary za działalność kontrrewolucyjną” sporządzonym 27.05.1957 przez KP MO Bielsko-Biała. Ww. został ujęty pod poz. 34. Sprawę zakończono 10.03.1975, materiały zarchiwizowano 24.03.1975 w Wydziale „C” KW MO Katowice pod sygn. 103/IV. IPN Ka 07/88 (103/IV).
Jan Filapek figuruje w materiałach administracyjnych Wydziału „C” KW MO Katowice zawierających dane osób podejrzanych o działalność „antypaństwową” na terenie powiatu tyskiego. Ww. występuje w części pt. „Reakcyjne organizacje z okresu okupacji działające po wyzwoleniu” w związku z zasądzonym wyrokiem 10 lat więzienia za pomoc udzieloną członkom NSZ. IPN Ka 0125/9 t. 1 (9/TY).
Dnia 09.12.1991 Sąd Wojewódzki w Katowicach (sygn. akt XVI.Ko. 402/91) na podstawie ustawy z dn. 23.02.1991 o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, stwierdził nieważność wyroku WSR w Katowicach z dn. 19.12.1946 (sygn. R. 1301/46). IPN Ka 1/52 t. 1 (R. 1301/46).
.